Bedrijven in Zuid-Holland zijn ondanks uitdagingen positief

Ondanks uitdagingen zoals personeelstekorten, stijgende kosten en geopolitieke onzekerheden, zijn veel ondernemers positief. Dat blijkt uit onderzoek van provincie Zuid-Holland en de Economic Board Zuid-Holland, uitgevoerd door PricewaterhouseCoopers. Het onderzoek biedt een actueel beeld van Zuid-Hollandse bedrijven en hoe zij de economische situatie in de regio ervaren. 
 
Aan de peiling van 2025 deden ruim 130 bestuurders van Zuid-Hollandse bedrijven mee, waarvan 10 ook via een aanvullend diepte-interview. De bedrijven zijn geselecteerd door de Economic Board Zuid-Holland en zijn over het algemeen bedrijven die veel investeren in onderzoek en wetenschap. Zij deelden hun verwachtingen en ideeën over groei, innovatie en samenwerking in de regio. Per sector en bedrijf zijn er uiteenlopende verwachtingen, kansen en uitdagingen en er zijn ook een aantal overeenkomsten.  

Uitdagingen
Veel bedrijven zien kansen voor economische groei, maar ook duidelijke uitdagingen. Er is een blijvend verschil tussen wat bedrijven zoeken en wat werkzoekenden kunnen. Veel bedrijven vinden het moeilijk om goed personeel te vinden, vooral mensen met een mbo-diploma (niveau 2 tot 4). Ook zorgen stijgende kosten, energietekort, woningtekort en internationale spanningen voor druk op het bedrijfsleven. Een gemeenschappelijke frustratie betreft de traagheid, onvoorspelbaarheid en inconsistentie van rijksbeleid. De energietransitie vergt omvangrijke langetermijninvesteringen, maar bedrijven stellen deze uit zolang heldere en stabiele kaders ontbreken. Middelgrote ondernemingen doen bovendien zelden een beroep op beschikbare subsidieregelingen, omdat de administratieve lasten als disproportioneel hoog worden ervaren. Hierdoor blijft een belangrijk deel van het transitiepotentieel onbenut. Bij de industrie en de grote moederbedrijven speelt de discussie over het vertrek naar het buitenland. En bij de industrie is de bereidheid tot investeren lager door diverse factoren. Zij zien dan ook andere uitdagingen en kansen tegemoet. 

Femke Brenninkmeijer, Voorzitter Economic Board Zuid-Holland: “Voor bedrijven is stabiel en betrouwbaar beleid van groot belang. Ook de beschikbaarheid van voldoende goed geschoold personeel komt veel terug. Daarom pleiten wij voor het behouden en aantrekken van voldoende internationaal en regionaal talent.”  

Aanpassingsvermogen
Toch overheerst optimisme over de groeiverwachting. De innovatieve bedrijven zien juist in grote veranderingen nieuwe mogelijkheden. Denk aan de energietransitie, digitalisering en innovatie. Bedrijven doen al veel met cybersecurity en zien AI als kans
voor verdere optimalisering van de processen. Vooral grotere bedrijven investeren al in verduurzaming en digitale oplossingen. Kleinere bedrijven lopen hier soms tegen obstakels aan, bijvoorbeeld bij het vinden van financiering of subsidies.   

Sterke regio
De verbondenheid met de regio is sterk. Ondernemers waarderen de aanwezigheid van talent, de kwaliteit van de infrastructuur en de aantrekkelijke leefomgeving. Tegelijkertijd roepen zij op tot verdere investeringen in bereikbaarheid, een goed vestigingsklimaat en samenwerking tussen onderwijs, overheid en bedrijfsleven. Vooral grotere bedrijven lopen aan tegen onduidelijkheden in beleid en regelgeving.

Meindert Stolk, gedeputeerde Economie en Innovatie: “De uitkomst van de ondernemerspeiling is een positief signaal voor de Zuid-Hollandse economie. Ondanks de zorgwekkende signalen over het investeringsklimaat en sombere ontwikkelingen in de industrie, blijken er gelukkig ook positieve berichten. Zo is het bijvoorbeeld mooi om te zien dat de meeste bedrijven de afgelopen vijf jaar flink zijn gegroeid. Ook voor de komende jaren kijken zij met vertrouwen vooruit. Maar dan moeten knelpunten zoals de netcongestie en stikstof, wel voortvarend worden aangepakt. We bevinden ons op een kritisch kantelpunt, met elkaar moeten we ervoor zorgen dat we de juiste richting kiezen.”  

Gezamenlijke aanpak
Provincie Zuid-Holland en de Economic Board Zuid-Holland willen samen met bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties inspelen op de belangrijkste kansen en knelpunten uit het onderzoek. De meerwaarde van beide organisaties voor de bedrijven wordt in het onderzoek onderstreept. De inzichten worden meegenomen in de Groeiagenda Zuid-Holland en in het versnellingsplan, waarmee de regio inzet op een sterke, innovatieve en duurzame economie. Binnenkort volgt daar meer informatie over. 

Lees het hele rapport hier: Rapport Captains of Industry Zuid-Holland 2025