Voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt in Zuid-Holland is een krachtige aanpak van personeelstekorten en opleidingsvraagstukken in de technieksectoren essentieel. Via het deelakkoord “Slimme Techniek” zet de Human Capital Agenda Zuid-Holland hier vol op in, in samenwerking in samenwerking met Technolab. De doelen: 750 werknemers ontwikkelen, 25 werkgevers ondersteunen in HR-beleid, 30 transities realiseren over sector- en/ of regiogrenzen realiseren en 45 werkzoekenden aan het werk helpen. Het belang van dit initiatief is recent vanuit triple helix verband (overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen) benadrukt, namens de taskforce Human Capital. 

Vijf verdiepende vragen over het belang van deze samenwerking, stellen we aan één van de leden van onze taskforce Human Capital, namelijk Robbert-Jan van Duijn.

Wat merk je in jouw rol (als Burgemeester van de Gemeente Nieuwkoop en portefeuillehouder Economie in Holland Rijnland) van het vraagstuk van personeelstekorten en opleidingsvraagstukken in de technieksectoren?

“In mijn eigen gemeente, maar ook op basis van alle signalen die ik krijg vanuit mijn rol in Holland Rijnland, speelt het vraagstuk van personeelstekort in de technieksectoren heel erg. Kijk alleen maar naar alle openstaande vacatures op de verschillende vacatureplatforms, of de vele borden langs de weg en bij de bedrijven. Ondernemers, en zeker in de technische sectoren, hebben daar, ook in mijn eigen gemeente, veel last van.”

Wat spreekt de taskforce aan in dit Deelakkoord?

“Techniek en Digitalisering zijn essentieel voor de economische ontwikkeling van de regio en ook voor het realiseren van de grote transities, zoals de energietransitie en de klimaattransitie. Ook draagt het Deelakkoord bij aan verhoging van de arbeidsproductiviteit in Nederland/ Zuid-Holland. Juist op die onderdelen wil de Stichting Technolab, onder de noemer Slimme Techniek, hun bestaande instrumentarium en infrastructuur verder uitbouwen en inzetten om tegemoet te kunnen komen aan de opleidingsvraag van het bedrijfsleven. Dat spreekt de taskforce bijzonder aan.”

En in het verlengde daarvan: Hoe sluit dit aan op de reeds lopende initiatieven die vanuit de Taskforce worden ondersteund? 

“Dit gebeurt in afstemming en samenwerking met andere lopende Deelakkoorden, zoals Naar Bouw en Techniek en ook met een verbinding met de Techniekcoalitie Zuid-Holland. We hebben daar als team goed op toegezien, omdat we – het BOUWEN-spoor in de Human Capital Agenda (HCA)-tweesporenstrategie voor blijvende effecten – willen dat er in Zuid-Holland een meer samenhangende aanpak tot stand komt. Initiatieven goed verbinden. De verbinding met de brede aanpak van de Techniekcoalitie Zuid-Holland zit dus goed in het Deelakkoord Slimme Techniek. Dat vergroot het bereik onder en de betrokkenheid van het bedrijfsleven.”

Is jou bekend waarom het regionale bedrijfsleven het oriëntatie- en omscholingsprogramma voor de techniek en het Leven Lang Ontwikkelen (LLO) aanbod van Technolab positief heeft ontvangen?

“Investeren in opleiden voor de techniek wordt belangrijk gevonden. Door de verbinding van de aanpak van Technolab met de Techniekcoalitie Zuid-Holland kan Technolab ook profiteren van de verbinding van die coalitie met de landelijke Industriecoalitie van de techniekbranches. Dat spreekt aan. De taskforce is blij dat daardoor de impact van de aanpak groter is en versnippering in de aanpak in Zuid-Holland wordt tegengegaan.”

Kun je nog iets meer zeggen over de vraag waarom vanuit de Human Capital Agenda juist die verbindingen worden gestimuleerd?

“De HCA staat juist in het teken van samen gaan voor één visie en één agenda. Samen investeren en een einde maken aan de versnipperingen en losse projecten. Alleen dan kunnen we de arbeidsmarkt structureel beter laten werken en op schaal bedrijven en mensen op weg helpen om klaar te zijn voor de toekomst.

 

– Robbert-Jan van Duijn, Burgemeester Gemeente Nieuwkoop en lid van de taskforce human capital van de Economic Board Zuid-Holland

In de laatste boardvergadering van de EBZ op vrijdag 13 december was er tijd voor reflectie én een blik op de toekomst. De conclusie die was dat we een mooi pad hebben uitgerold met de Groeiagenda Zuid-Holland en de Human Capital Agenda. En dat er nog genoeg uitdagingen liggen waar we met heel ons netwerk op moeten doorpakken.

De successen
Een mooi voorbeeld van een succesvol regiosysteem liet onze gastheer Ras Lalmy zien tijdens de rondleiding. Hij is directeur van YES!Delft, sinds 2005 de incubator voor technologische startups. Zij hebben inmiddels dan 450 startups voortgebracht, waarvan 83% nog actief is. Lalmy vertelde over de uitdagingen waar YES!Delft en het regionale startup- en scale-up ecosysteem nog voor staan.

Henk Bakker, programmamanager Human Capital, gaf een update over de Human Capital Agenda. Zo is onlangs een evaluatie uitgevoerd waarbij is teruggeblikt op vijf jaar Human Capital Agenda. Er zijn inmiddels meer dan 20 projecten gestart met 173 unieke partners. Er is ruim 8 miljoen euro subsidie verstrekt en 42 miljoen euro cofinanciering opgehaald. De toegevoegde waarde die door alle partners en met alle projecten is geleverd, telt op tot meer dan 6 miljard euro. De EBZ heeft unaniem haar steun uitgesproken voor een vervolg op de Human Capital Agenda.

De urgente acties
Annetje Ottow (Universiteit Leiden) nam ons mee in de actuele ontwikkelingen rondom de bezuinigingen op onderwijs en internationale studenten. “Met deze voorstellen wordt de motor van de Nederlandse economie in haar hart geraakt”, aldus Ottow. Hoewel de bezuinigingen iets zijn afgezwakt, zijn de voorstellen voor internationale studenten desastreus. Afgesproken is om hier als EBZ een actieve rol in te pakken.

Vervolgens heeft Frank van Oort (Erasmus Universiteit Rotterdam) een reflectie gegeven op de Groeiagenda Zuid-Holland. Zijn boodschap was dat alle zeilen moeten worden bijgezet voor transities, innovatie en brede welvaart. De EBZ heeft diverse aandachtspunten naar voren gebracht, waarbij uiteindelijk de conclusie is getrokken dat de Groeiagenda Zuid-Holland inhoudelijk als transitieagenda nog goed staat, maar dat we met alle partners hard aan de bak moeten met actie en implementatie.

Afscheid
Tot slot is afscheid genomen van Liesbeth Spies, burgemeester gemeente Alphen aan den Rijn, die per 1 februari voorzitter wordt van Aedes, de landelijke vereniging van woningcorporaties. Ook is Martin van Gogh, directeur Batenburg Techniek, bedankt voor zijn inzet voor het dagelijks bestuur van de EBZ. Tot de zomer van 2025 blijft hij nog lid van het algemeen bestuur.

Vijf jaar samen investeren in het menselijk kapitaal heeft zeer aansprekende resultaten opgeleverd. Tijdens ons lustrumevent op 26 november in het Provinciehuis keken we met alle partners niet alleen terug, maar vooral ook vooruit naar wat in de komende jaren nodig is. Alle input nemen we ten harte: de komende maanden werken we aan een vernieuwde Human Capital Agenda (HCA), met een aantal aanscherpingen die volgens het uitgevoerde evaluatieonderzoek en volgens de partners bij de HCA nodig zijn.

We zijn trots op de resultaten va vijf jaar Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland: €50 miljoen aan investeringen (waarvan €8 miljoen provinciale subsidie) heeft geleid tot €6 miljard opbrengsten voor mensen en bedrijven in Zuid-Holland. En, want daar doen we het voor, meer dan 30.000 mensen opgeleid, 4.000 bedrijven ondersteund, 10.000 mensen van werk naar werk begeleid en 35.000 werkzoekenden aan de slag geholpen.

Maak van krapte een kans

“We moeten doorgaan met een gezamenlijke visie en aanpak via de Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland.”, die stelling werd door onze partners breed onderschreven. Het belang van extra gevoel van urgentie en ambitie werd ook benadrukt door Meindert Stolk (Gedeputeerde Provincie Zuid-Holland en lid van de Economic Board Zuid-Holland, EBZ) en Jeffrey van Meerkerk (voorzitter taskforce Human Capital van de EBZ). Jacco Vonhof (MKB Nederland) en Hans Borstlap (‘In welk land…’) complimenteerden Zuid-Holland met de gekozen aanpak en stelden vast dat deze in steeds meer andere regio’s in Nederland navolging vindt. Ook zij benadrukten het belang van stevige regionale triple helix samenwerking, zoals in Zuid-Holland via de Economic Board Zuid-Holland plaatsvindt. Walter de Waal van de Horti Academy (onderdeel van Greenport) lichtte toe hoe met behulp van de nieuwe Urgentiemeter ook extra, specifieke aandacht aan het mkb kan worden gegeven.

Zoals Jacco Vonhof het formuleerde: “De uitdagingen zijn groot en vragen ook in de komende jaren om samenwerking, met aandacht voor het goed meenemen van het mkb. Maak van krapte een kans!”. En volgens Hans Borstlap: “Wacht niet op Den Haag, ga als regio zelf blijven investeren in structurele oplossingen”. Fabian Dekker van EUR/SEOR en Kroonlid bij de SER benadrukte: “Ga via een langjarige agenda voor duurzame, systemische verandering.”

Evaluatie door onafhankelijk onderzoeksbureau EUR/SEOR

Fabian Dekker presenteerde aan het begin van de bijeenkomst aan de HCA-partners de conclusies en aanbevelingen van EUR/SEOR, op basis van de uitgevoerde externe evaluatie. Deze evaluatie is volgens de onderzoekers ronduit positief. De Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland is een formule die werkt voor bedrijven én inwoners van Zuid-Holland. Samen, als bedrijfsleven, onderwijs en overheden, is Zuid-Holland met iets belangrijks bezig. Een speciaal dankwoord aan Fabian Dekker voor de presentatie over de evaluatie en ook de aanbevelingen voor verdere aanscherping zijn zeer welkom. Deze worden betrokken bij de ontwikkeling van de Human Capital Agenda voor de komende jaren.

 

Aanscherping in de komende jaren

De komende periode worden alle onderzoeksresultaten, reacties en behoeften meegenomen bij de vernieuwing van de HCA 2025-2030. Om te beginnen wordt hierover het gesprek gevoerd met de vertegenwoordigers van bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden binnen de taskforce. Vervolgens leggen we het aan de partners terug: samen investeren, samen effect realiseren. Op basis van het onderzoek en de ontvangen reacties en feedback zijn accenten in de komende jaren, waar de partners om vragen, onder andere:

  • We handhaven de triple helix governance, met commitment van bedrijfsleven, onderwijs en overheden.
  • We werken toe naar blijvende effecten door een systemische verandering. De HCA fungeert als verbinden vliegwiel voor die arbeidsmarkttransitie. Tegen de versnippering, voor samenwerking en bundeling, met continu de belangen van bedrijven (inclusief mkb) en inwoners van Zuid-Holland als vertrekpunt.
  • We continueren de Tweesporen-aanpak DOEN en BOUWEN. Daarbij gaat het om de door het evaluatieonderzoek positief ontvangen slimme wisselwerking tussen concrete projecten met meetbare doelstellingen (DOEN) en het initiëren en ondersteunen van structurele samenwerking, zoals in de afgelopen jaren bijvoorbeeld is gestart met de Techniekcoalitie Zuid-Holland, Via Delta en WE-IT. (BOUWEN).
  • We werken toe naar de stip op de horizon, zoals geformuleerd in de nader te concretiseren HCA-beleidstheorie.
  • We leggen extra focus op sociale innovatie, slimmer werken en het verhogen van de arbeidsproductiviteit. Krapte als kans dus, door slimmer te werken kunnen we met dezelfde mensen meer doen.
  • Ook zijn er aanscherpingen genoemd, zoals:
    • Nader invulling geven aan inclusief ondernemen en alle talent benutten (weg van de gebaande paden).
    • Het nog sterker inzetten op het bereiken en betrekken van het brede mkb. Inclusief het spreken van de taal.
    • Nagaan of het haalbaar is om een talentfonds voor alle mensen en bedrijven in Zuid-Holland te starten (‘Heel Zuid-Holland Leert’).
    • Sterker inzetten op innovatie door experimentele ruimte en door versterking van de lerende kennisomgeving vanuit de HCA Zuid-Holland.

Dank aan onze partners

Als taskforce en programmateam Human Capital zijn we trots op zoveel betrokken partners, waarmee we bedrijven en branches kunnen ondersteunen. Ook hebben we samen tienduizenden mensen in staat gesteld om een opleiding te volgen, een passende baan te vinden, een overstap naar een toekomstberoep te maken et cetera. We zien uit naar het ook weer vieren van nieuwe successen in de komende jaren. Het onafhankelijke evaluatieonderzoek leert ons dat we op de goede weg zijn, maar ook dat we er nog langs niet zijn. Zoals Fabian Dekker het uitdrukte: “De toegenomen urgentie vraagt om langjarige regionale samenwerking met ambitie en deze tussenbalans leert dat Zuid-Holland daarvoor na vijf jaar HCA een bijzonder stevig fundament heeft gelegd.”

Alvast fijne feestdagen gewenst en een voorspoedig nieuwjaar, waarin we samen verder werken aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt en een sterk en veerkrachtig Zuid-Holland!

Lees-tip: Magazine 5 jaar HCA

Luister-tip: Podcastserie HCA Zuid-Holland ‘Arbeidsmarkt van Morgen’

 

De Economic Board Zuid-Holland roept samen met ruim zeventig organisaties de EU op om marktvraag naar schone industriële Europese producten te creëren. Deze Call for Demand Creation is op 12 december 2024 aan Europees Commissaris Wopke Hoekstra gepresenteerd door bedrijven, ondernemersverenigingen en netwerkorganisaties die duizenden bedrijven en miljoenen burgers vertegenwoordigen.

Het creëren van vraag in de EU naar schonere industriële producten is de sleutel tot het veiligstellen van de toekomst van de Europese industrie. Deze aanpak biedt Europese bedrijven betere vooruitzichten om te investeren in deze producten en stelt Europa in staat zijn autonomie te behouden. Dit is dringend nodig: momenteel drogen de investeringen op en sluiten sommige bedrijven hun deuren.

Vraag heeft een duwtje nodig
Het creëren van Europese markten voor schonere industriële producten zal een verwaarloosbare impact hebben op de consumentenprijzen. Het is echter essentieel om de Europese industrie in leven te houden en te laten bloeien. Het zorgt voor stabiele prijzen, veilige leveringen, banen en innovaties op het gebied van duurzaamheid. De industrie kan en wil schonere producten produceren, maar deze vraag heeft een duwtje nodig.

Femke Brenninkmeijer (Voorzitter EBZ): “Vanuit Zuid-Holland hebben wij deze brief mede ondertekend met werkgeversorganisatie VNO-NCW, de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) en de Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI). De oproep is uniek door de brede samenwerking van ondernemers, netwerk- en milieuorganisaties. We zijn ervan doordrongen dat gerichte actie nodig is. Om aantrekkelijk te blijven voor bedrijven en investeringen in een duurzame industrie, moeten we zorgen voor een rendabel ondernemersklimaat op de lange termijn, en moeten we de vraag naar schonere producten stimuleren. Daarom deze brief. De toekomst is dichterbij dan gedacht, uitstellen is geen optie meer.”

Een bewezen formule
Vraagcreatie heeft zichzelf bewezen: bijvoorbeeld benzineleveranciers zijn verplicht om duurzame brandstoffen te kopen voor 10% van het volume dat ze leveren. Door voort te bouwen op dergelijke voorbeelden en vraagcreatie te introduceren voor veel meer industriële producten, zoals schoner geproduceerde kunststoffen, rubber, staal, bouwmaterialen en brandstoffen, kunnen investeringen worden hervat. Vraagcreatie via zowel openbare aanbestedingen als de private markt is essentieel.

Het is twee voor twaalf
Nu er nog maar vijftien jaar resteren voordat de emissierechten voor de industrie op zijn, is er geen tijd te verliezen. De Demand Creation-coalitie dringt er bij commissaris Hoekstra op aan om vraagcreatie prioriteit te geven in de Clean Industrial Deal, de Circular Economy Act en de Industrial Decarbonization Accelerator Act. De Oproep tot Vraagcreatie en de ondertekenaars zijn te vinden op www.demandcreation.eu. De Oproep staat open voor extra ondertekenaars.

© Op de foto vlnr. Jos Kleiboer (directeur Koninklijke Metaalunie), Lennard Heij (directeur Koninklijk Bouwend Nederland), Erik van Engelen (directeur Techniek Nederland), Meindert Stolk (gedeputeerde Provincie Zuid-Holland), Sven Asijee (directeur Wij Techniek), Erik Yperlaan (directeur OOM)

De Techniek Coalitie Zuid-Holland is een feit. Een samenwerking tussen vijf vooraanstaande partijen uit de bouw en techniek, met als doel samen te bouwen aan een gezonde en sterke Techniek- en Bouwsector in Zuid-Holland. De uitdagingen van de maatschappelijke transities, grote arbeidsmarkttekorten en achterblijvende arbeidsproductiviteit zijn te groot voor bouw- en techniekbranches om individueel te tackelen. De noodzaak voor intensieve samenwerking is groter dan ooit. Als Economic Board en Provincie Zuid-Holland zijn we trots om hier vanuit onze Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland aan bij te dragen.

Ontwikkelingen die invloed hebben op de Nederlandse economie volgen elkaar steeds sneller op. Denk aan de energie- en grondstoffencrisis, de krappe arbeidsmarkt en maatschappelijke opgaven als de grote woningbouwopgave. In de techniek zorgen bovendien de snelle ontwikkelingen rondom automatisering, digitalisering en robotisering voor snel veranderende eisen aan de kennis en vaardigheden van medewerkers in de technische branches. Techniek Coalitie Zuid-Holland gaat haar achterban, bedrijven en werknemers in de techniek en in de bouw in Zuid-Holland, in gezamenlijkheid ondersteunen bij deze human capital uitdagingen en de sector toekomstbestendig maken. De partijen, verenigd in Techniek Coalitie Zuid-Holland zijn in eerste instantie Koninklijke Metaalunie, Koninklijk Bouwend Nederland, Techniek Nederland, Wij Techniek, en OOM. Het initiatief wordt ondersteund door de vakbonden CNV en FNV Metaal.

Het gezamenlijke plan is grondig voorbereid met een verkenning en de inzet van een kwartiermaker vanuit de HCA Zuid-Holland. Vervolgens wordt in de komende drie jaar een groot opleidingsprogramma door ons ondersteund in de vorm van een Human Capital Deelakkoord. Provincie Zuid-Holland draagt met een subsidie bij aan deze samenwerking. De branches zelf nemen verantwoordelijkheid door zelf het leeuwendeel van het Deelakkoord te financieren. Gezamenlijk gaan we ons bezighouden met: in- en doorstroom van personeel, vakmanschap (opleiden), modern werkgeverschap en techniekpromotie. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op donderdag 12 december, op locatie van de Bouw Academie Groene Hart in Waddinxveen, hebben de bestuurders van alle partijen met een symbolische handeling de officiële aftrap gegeven voor de nieuwe coalitie. Daarbij werd tevens het overkoepelende logo van Techniek Coalitie Zuid-Holland onthuld.

Samen sterk voor de toekomst

Met één agenda en met een samenhangende aanpak, werken we met onze HCA Zuid-Holland aan een samenhangende aanpak die de vele mooie initiatieven in Zuid-Holland bundelt en uitbouwt. Dit deelakkoord is een mooi voorbeeld van de tweesporenstrategie Doen en Bouwen van de HCA Zuid-Holland, waar meer dan 160 partners in de provincie zich hebben gecommitteerd. Het initiatief draagt bij aan een structureel betere werking van de arbeidsmarkt, omdat de eerder vastgestelde versnipperde aanpak wordt vervangen door bundeling van menskracht, middelen en initiatieven in Zuid-Holland (BOUWEN). Naast deze structurele waarde levert het ook per direct toegevoegde waarde voor bedrijven, werkenden en werkzoekenden op, door (DOEN):

  • 4.500 werknemers in staat stellen om zich te ontwikkelen
  • 315 werkgevers helpen arbeid beter te gebruiken
  • 40 met ontslag bedreigden behouden voor de techniek
  • 135 transities van werkenden over sector- en/of regiogrenzen

Meer weten over Techniek Coalitie Zuid-Holland? Klik hier voor meer informatie.

“Wat een mooi deelakkoord. Supertrots om hieraan bij te dragen. In eerste instantie hebben we twee van onze kwartiermakers (Koen Dingemans en Katelien Groenendijk) onderzoek laten doen naar promotieactiviteiten voor techniek. De conclusies en aanbevelingen hebben de partijen omarmd om vervolgens, met elkaar, een concreet plan te maken en een deelakkoord af te sluiten met de Taskforce Human Capital van de Economic Board Zuid-Holland. Vervolgens was dit aanleiding voor de Provincie Zuid-Holland om subsidie toe te kennen om de uitvoering van het Deelakkoord mogelijk te maken. Deze samenwerking, die ook goed verbonden is met het landelijke Aanvalsplan van de techniekbranches, getuigt van lef, ondernemerschap en de wil om gezamenlijk de human capital uitdagingen op te pakken!”

– Aad van Pelt, Strategisch Projectadviseur Human Capital

In het onderzoeksrapport van Buck Consultants International, opgesteld in opdracht van het Nationaal Campussen Overleg (NCO), de top 10 campussen van Nederland, blijkt dat de aantrekkingskracht van campussen en science parks op innovatiepioniers en technologie gedreven bedrijven in Zuid-Holland en Nederland substantieel groter is geworden. De bundeling van kennis, middelen en netwerken creëert een succesvol vliegwiel voor verantwoorde economische groei met thema’s als duurzaamheid, digitalisering, gezondheidszorg en inclusiviteit.

Campussen in Zuid-Holland
Het onderzoeksrapport heeft de campussen ingedeeld in verschillende fases van volwassenheid. In Zuid-Holland is een relatief groot aantal campussen gevestigd, in verschillende fases van ontwikkeling. Het Leiden Bio Science Park en de TU Delft Campus zijn het verst gevorderd in hun volwassenheid en behoren tot de topcampussen van Nederland en laten van deze topcampussen de grootste groei in werkgelegenheid bij bedrijven zien van heel Nederland. De NL Space Campus in Noordwijk en Biotech Campus in Delft staan in het rijtje van gevestigde campussen, die nog verder kunnen groeien. Daarnaast zijn er nog vier locaties in Zuid-Holland in ontwikkeling: Rotterdam Square, Greenport Horti Campus in Bleiswijk, het Dutch Innovation Park in Zoetermeer en de RDM in Rotterdam.

De Economic Board Zuid-Holland (EBZ) is trots dat acht Zuid-Hollandse campussen zijn opgenomen in de lijst van 35 onderzochte campussen. Dit onderstreept de strategie en werkwijze waar Zuid-Holland zich al langer voor inzet: campusontwikkeling werkt. Een kwestie van lange adem en consistent beleid.

Meindert Stolk, gedeputeerde Economie en Innovatie: “Campussen zijn het middelpunt in het regionale ecosysteem voor innovatie en ondernemerschap. Ons campusbeleid in Zuid-Holland is gericht op het versterken van innovatie, samenwerking en duurzaamheid. Door het stimuleren van sterke verbindingen tussen onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven, creëren we een dynamische omgeving waar talenten kunnen floreren en baanbrekende ideeën werkelijkheid worden. Het belang van de campussen voor de regio is daarom ontzettend groot. We zijn dan ook heel trots dat er in de provincie Zuid-Holland zo veel innovatiecampussen gevestigd zijn.”

Sterk ecosysteem voor ondernemers
Zuid-Holland heeft een zeer sterk en divers ecosysteem van kennis en innovatie. Het is doorgaans niet vanzelfsprekend dat ondernemers en onderzoekers elkaar weten te vinden. Op een campus komen zij samen om te werken aan innovatie. Netwerken en expertise worden zo beter benut. Door samen te werken op de campussen, is het ook makkelijker voor ondernemers om in contact te komen met talent. Of met andere ondernemers: een startup kan net die nieuwe innovatie ontwikkeld hebben waar een ander bedrijf om zit te springen.

Wij roepen ondernemers daarom op de verbinding te zoeken met de campussen en gebruik te maken van het aanbod. De kruisbestuiving tussen onderwijs en ondernemers is iets wat wij vanuit Zuid-Holland aanjagen.

Gezamenlijke inzet
De Economic Board Zuid-Holland en de provincie Zuid-Holland hebben een paar jaar geleden, samen met adviesbureau Buck Consultants International, een gezamenlijke investerings- en samenwerkingsagenda ontwikkeld voor vijf innovatiecampussen in Zuid-Holland. Deze agenda schetst een duidelijke richting voor de verdere ontwikkeling van de campussen en benoemt concrete kansen voor samenwerking. Door nauwer samen te werken, kunnen de campussen hun volledige potentieel benutten en een versnelling brengen in oplossingen voor de grote maatschappelijke transities.

Met een gedeelde ambitie om technologieoverdracht naar en via bedrijven te stimuleren, hebben het Leiden Bioscience Park, TU Delft Campus, Biotech Campus Delft, NL Space Campus en RDM Square de afgelopen jaren hun krachten gebundeld in de Kopgroep Innovatiecampussen. Hierin delen vijf Zuid-Hollandse campussen kennis en werken ze samen om financiering optimaal in te zetten voor innovatie en groei.  Gevestigde campussen, zoals de NL Space Campus, en campussen in ontwikkeling, zoals RDM Square, kunnen alle kennis vergaren om door te groeien tot volwassen campussen. Dit levert voor bestaande en nieuwe talenten met een mbo, hbo en wo opleiding meer toekomstbestendige banen op.

Leiden Bio Science Park (LBSP)
Het Leiden Bio Science Park viert dit jaar haar 40-jarig bestaan en is uitgegroeid tot de grootste, gespecialiseerde campus en innovatiedistrict. De gevestigde bedrijven op het Leiden Bio Science Park zijn met 82% toegenomen naar 430. De absolute groei van het aantal bedrijven was in het Leidse innovatiedistrict het grootst van Nederland. De innovatieve kracht en aanzuigende werking van innovatieve bedrijven wordt onderstreept door de sterk toegenomen aanwezigheid van start-ups (van 5 naar 66) en uit kennisinstellingen ontstane spin-offs (van 35 naar 77). De totale werkgelegenheid is met 33% gestegen naar 11.747 werkenden. Procentueel stijgt de werkgelegenheid op het Leiden Bio Science Park bijna drie keer zo hard als in de rest van de Leidse regio.

TU Delft Campus
TU Delft campus heeft sinds het vorige rapport een groei van 32% aan gevestigde bedrijven gerealiseerd. Het aantal startups op TU Delft Campus is inmiddels verdriedubbeld en beslaat bijna de helft van het totale aantal gevestigde bedrijven. De 156 gevestigde startups maken TU Delft Campus tot de kraamkamer van de Zuid-Hollandse startups.  Verder ziet Buck een ruime verdubbeling van de werkgelegenheid op de campus in de afgelopen zes jaar. De absolute groei in werkgelegenheid was op TU Delft Campus de hoogste van Nederland.

Biotech Campus Delft
In de categorie ‘Groei Campussen’ ziet Buck het aantal gevestigde bedrijven op de Biotech Campus Delft enorm toenemen, namelijk van 4 naar 32 bedrijven. Hiervan is ongeveer 30% in de startupfase. Verder heeft sinds 2018 een verdubbeling in de werkgelegenheid plaatsgevonden en biedt de Biotech Campus Delft inmiddels werk aan 1.400 personen. De Biotech Campus Delft is in deze categorie één van de groeibriljanten van Zuid-Holland.

Samenwerken werkt
De stevige posities en indrukwekkende groei van de Zuid-Hollandse campussen in het onderzoeksrapport van Buck Consultants International onderschrijft wat wij in Zuid-Holland al langer weten. Samenwerken aan campusontwikkeling werkt en heeft een aanzuigende werking op talent, onderzoek en bedrijvigheid. Wij zullen de komende jaren blijven inzetten op het versterken van de campussen in Zuid-Holland, om uiteindelijk economische groei en innovatie in onze provincie verder aan te jagen.

 

microchipmachine bij Quantware

Het Rijk stelt in de eerste fase van het Nationaal versterkingsplan Microchip Talent (onderdeel van Project Beethoven) 9,4 miljoen euro beschikbaar voor regio Zuid-Holland. Dat schrijven ministers Dirk Beljaarts (Economische Zaken) en Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) deze week aan de Kamer. In totaal is er 43 miljoen euro gereserveerd voor het Regioplan Beethoven Zuid-Holland Delft, in aanvulling op de investeringen vanuit de regio zelf. 

In dit regioplan slaan de onderwijsinstellingen in Zuid-Holland de handen ineen om meer technici op te leiden voor bedrijven in de microchipsector. In de komende vijf jaar wordt ingezet op 1.000 extra techniekstudenten en nog eens 1.000 om- en bijscholende werknemers. Bijzonder is de samenwerking tussen onderwijssectoren: mbo, hbo en wo trekken samen op.

Groeiende microchipsector in Zuid-Holland
De Nederlandse microchipsector is van groot belang voor de Nederlandse economie. ASML behoort wereldwijd tot de top en bouwt op een wijdvertakt hoogtechnologisch netwerk. In de microchipketen zijn naast een vestiging van ASML in Delft veel bedrijven gevestigd in Zuid-Holland en actief in de semicon, zoals Nearfield Instruments, Demcon, SystematIC, Nexperia, Dens Solutions, Delmic en Qualinx. Daarnaast vele toeleveranciers zoals Hittech, Boers&Co, Festo, GKN Fokker Aerospace, Batenburg, Airbus, Lencon, West End.

Henk Bakker, Programmamanager Human Capital EBZ: “Ik ben erg blij met de extra impuls om voor onze semicon-bedrijven in Zuid-Holland extra talent op te leiden en daarmee de sector als geheel, inclusief ASML, een boost te geven.”

De groei van ASML én de groei van al deze ketenpartijen zorgt voor een forse talentopgave. Met de Beethovenplannen komen we tegemoet aan deze vraag uit het microchipwerkveld. Zo dragen het onderwijs en werkveld samen bij aan het toekomstig verdienvermogen van Nederland.

Regioplan Zuid-Holland Delft
Het regioplan is opgesteld door TU Delft, ROC Mondriaan, Hogeschool Inholland en De Haagse Hogeschool, samen met de Economic Board Zuid-Holland (Human Capital Agenda), Innovation Quarter, vertegenwoordigers van microchip-bedrijven en Gemeente Delft. Het plan is gebaseerd op de vraag van het werkveld: industry-led. In het plan wordt intensieve samenwerking geschetst met het bedrijfsleven en de andere kennisinstellingen in Zuid-Holland.

De activiteiten in het regioplan vormen drie actielijnen:

  • Gerichte uitbreiding van het onderwijs: het aantal opleidingsplekken wordt uitgebreid, er worden nieuwe mbo- en hbo-opleidingen gestart specifiek gericht op de microchipsector en gezamenlijk wordt de werving geïntensiveerd.
  • Een schaalsprong in leven lang ontwikkelen (LLO): er komt een semicon learning point waar alle opleiders van Zuid-Holland hun cursusaanbod koppelen aan de vraag uit het microchip-werkveld. Publiek en privaat onderwijs werken hier samen met het werkveld. Het Rijk heeft een aanvullende 2,8 miljoen euro gereserveerd voor als deze plannen verder zijn uitgewerkt.
  • Gezamenlijke semicon-labfaciliteiten: In Delft wordt een speciale onderwijs-cleanroom opgezet, waar studenten leren werken met de hoogtechnologische apparatuur van de microchipsector.

Tot 2030 leiden deze investeringen tot een aanzienlijke uitbreiding in het techniekdomein en minstens 2.000 extra werknemers in de microchipsector. Momenteel wordt reeds 50% van de Nederlandse technici opgeleid in Zuid-Holland. Met het Beethoven Regioplan Delft wordt die positie structureel versterkt.

Het Financieele Dagblad geeft aandacht aan Zuid-Holland en haar uitdagingen. Femke Brenninkmeijer zet zich in haar rol als voorzitter van de Economic Board Zuid-Holland in op focus in samenwerking.

In het artikel wordt de paradox beschreven dat onze provincie een veelheid aan volwassen economische clusters heeft. Dit zorgt volgens Frank van Oort, hoogleraar stedelijke en regionale economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam, dat ‘tijdens een economische neergang de sectoren de klappen onderling kunnen opvangen’. Juist die diversiteit zorgt ook voor een lage productiviteit.

Met de Groeiagenda Zuid-Holland zetten we samen met bedrijven, kennisinstellingen en overheden stappen om met een gezamenlijke aanpak de economie in onze regio sterker en duurzamer te maken. Hiervoor investeren we met meer dan tachtig sleutelspelers extra in Zuid-Holland. Naast deze investeringen zijn extra financiën vanuit de rijksoverheid nodig en beleidsmaatregelen die deze ontwikkelingen stimuleren.

EBZ-voorzitter Femke Brenninkmeijer roept op: ‘Als Zuid-Holland hebben we uitdagingen genoeg, dus ik roep organisaties op om zich aan te sluiten bij de Economic Board Zuid-Holland en de Groeiagenda Zuid-Holland. Gezamenlijk zetten we in op het stimuleren van innovatie, onderwijs en onderzoek. Daar kunnen we alle Zuid-Hollandse bedrijven en kennisinstellingen bij gebruiken. Doet u ook mee?’

Het is verstandig voor de nationale politiek om meer aandacht te hebben voor Zuid-Holland, want bij vrijwel alle nationale opgaven speelt Zuid-Holland een doorslaggevende rol. Denk aan CO2-reductie, de woningbouwopgave, brede welvaart, mobiliteit, strategische autonomie en economische ontwikkeling. Zuid-Holland is dé economische motor van Nederland en we kunnen het ons niet veroorloven die te laten vastlopen.

Meer productiviteit door onderwijs en Leven Lang Ontwikkelen
Met de Groeiagenda Zuid-Holland zetten we onder andere vol in op robotisering, digitalisering en een leven lang ontwikkelen. Wanneer een werknemer een jaar lang scholing volgt, levert dit 5 tot 15% meer productiviteit op. We zijn positief over het voornemen van het kabinet om een productiviteitsagenda op te stellen. We pleiten hierbij wel voor voldoende aandacht en middelen voor onderwijs en leven lang ontwikkelen. De huidige koers en voorgenomen bezuinigingen op onderwijs stellen ons niet gerust.

Martijn van Pelt, directeur van Interpulse en lid van de taskforce Human Capital, benoemt de Human Capital Agenda, waar we vijf jaar geleden mee zijn gestart. Het doel is om onze arbeidsproductiviteit te verhogen en mensen van werk naar werk te begeleiden, vóórdat ze hun baan kwijtraken. Ook willen we koploper worden op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen. Om deze doelen te behalen hebben we als regio inmiddels ruim €8 miljoen subsidie geïnvesteerd en meer dan €40 miljoen aan cofinanciering opgehaald. Alle projecten samen hebben inmiddels een toegevoegde waarde van ruim €4,4 miljard. Een mooi voorbeeld is WE IT, waarbij we extra IT’ers opleiden voor deze knellende tekortsector. Onlangs hebben we de grens van 2.000 extra IT’ers bereikt.

 

pagina 1 van het FD-artikel 19 november 2024 pagina 2 van het FD-artikel 19 november 2024

 

https://fd.nl/economie/1536915/zuid-holland-hunkert-naar-innovaties-hightech-en-getalenteerde-kenniswerkers

Vorige week vond de partnerbijeenkomst van Energy Switch Zuid-Holland plaats, een van de deelakkoorden van de Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland dat inspeelt op de groeiende vraag naar goed opgeleide professionals voor de energietransitie. In drie jaar tijd heeft Energy Switch indrukwekkende resultaten geboekt en draagt zo bij aan onze provinciale ambitie om koploper te worden in Leven Lang Ontwikkelen (LLO). Energy Switch Zuid-Holland stopt als deelakkoord aan het einde van dit jaar. De bijeenkomst richtte zich daarom op het door vertalen en borgen van de inspanningen, best-practices en resultaten van Energy Switch Zuid-Holland naar mogelijk andere initiatieven.

Een belangrijke voorwaarde om de energietransitie tot een succes te maken, is de beschikbaarheid van voldoende gemotiveerde werknemers. Op verzoek van regionale partners zetten we ons hiervoor in via de Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland met het initiatief “Energy Switch”. De focus van Energy Switch lag in de afgelopen jaren op het “Leven Lang Ontwikkelen” (LLO), en op trajecten die de om- en bijscholing realiseren voor mensen die willen werken binnen de energietransitie. Door bedrijven, opleidingsaanbieders en publieke organisaties te verbinden, werken we gezamenlijk aan een verbeterde arbeidsmarkt in Zuid-Holland, met voldoende opgeleide vakmensen voor de energietransitie.

Makelaar tussen vraag en aanbod

Aan de basis van dit deelakkoord stonden vier pionierende partijen: TU Delft, Stichting The Green Village, Stichting I-EM Delft en Talent voor Transitie. Deze partijen zagen in dat de energietransitie heel veel vraagt van bedrijven en van hun medewerkers, met name op het gebied van opleiding en training. Dankzij de inspanningen van een door ons aangestelde kwartiermaker kwamen de behoeften van het bedrijfsleven duidelijk naar voren. Dit heeft geresulteerd in een brede steun voor dit deelakkoord, met ondertekening door partijen zoals Eneco en Shell. Energy Switch werd zo de verbindende schakel tussen vraag en aanbod. De gestelde doelen waren ambitieus:

  • 700 werknemers in staat stellen om zich te ontwikkelen
  • 20 werkgevers helpen arbeid beter te gebruiken
  • 75 flexwerkers ontwikkelperspectief bieden
  • 300 transities over sector- en/of regiogrenzen
  • 75 onderbenutte deeltijdwerkers meer aan het werk

Inmiddels zijn er veel goede resultaten gehaald – vooral op het gebied van LLO en het ondersteunen van werkgevers – en daar zijn we trots op.

Aad van Pelt, Strategisch Projectadviseur: “Ik heb het proces van het deelakkoord Energy Switch Zuid-Holland van begin tot eind mogen begeleiden. Er zijn mooie resultaten geboekt, zowel kwantitatief als kwalitatief. Dank aan alle partijen die hieraan hebben bij gedragen. Ik verwacht dat de partijen, vertegenwoordigd in de Techniek Coalitie Zuid-Holland, veel kunnen opsteken van de kennis en ervaring die vanuit Energy Switch is opgedaan”.

 

Duurzame impact: de energie van Energy Switch gaat door

Het programma Energy Switch stopt aan het einde van het jaar, maar de kennis en ervaring gaat niet verloren. Jacqueline van Krieken, Programmamanager Energy Switch: “We hebben veel geleerd in de afgelopen jaren. Als het gaat om borging, was de conclusie onder ander andere dat de initiatiefnemers nóg scherper moeten zijn als het gaat om het commitment dat men aanging, de te realiseren resultaten en de manier van meten. Dat was niet scherp genoeg en dat heb ik later samen met het team onderweg moeten repareren, zoveel als mogelijk. Dit deden we door alsnog te zorgen voor duidelijke afspraken en commitment van de partners. Dat heb ik open en transparant gecommuniceerd tijdens mijn presentatie, om ervan te leren en zodat dit ook goed wordt meegenomen bij de overdracht van een deel van de opbrengsten aan de Techniekcoalitie Zuid-Holland. Ik ben trots op wat we samen met alle partners hebben bereikt en hoop dat dit een voorbeeld is voor andere partijen.”

Energy Switch X Techniek Coalitie Zuid-Holland

De deelakkoorden van de HCA Zuid-Holland richten zich op het creëren van duurzame waarde voor de arbeidsmarkt. Met één agenda streven we naar een samenhangende aanpak die de vele mooie initiatieven in Zuid-Holland verbindt. Daarom werd op de partnerbijeenkomst vorige week een presentatie gegeven door Ferry van Eijk (Techniek Nederland) en Marie-Claire van Doremalen (Koninklijke Metaalunie) namens een van onze andere Human Capital initiatieven: de Techniek Coalitie Zuid-Holland. Bij beide deelakkoorden gaat het namelijk vooral om het om en -bijscholen van technisch personeel. De ervaring die Energy Switch hiermee heeft opgedaan is goed te gebruiken voor de partijen die gezamenlijk de Techniek Coalitie Zuid-Holland gaan vormen.

Ferry van Eijk nam ons tijdens zijn presentatie mee in de totstandkoming van de Techniek Coalitie Zuid-Holland, de verschillende onderdelen van het plan en de beoogde resultaten. Dit programma/deelakkoord is een samenwerking tussen drie werkgeversorganisatie en twee O & O fondsen en wordt als deelakkoord Human Capital financieel ondersteund door de Provincie Zuid-Holland. In subgroepen gingen de aanwezigen uiteen met als doel zoveel mogelijk tips te verzamelen voor de Techniek Coalitie Zuid-Holland. Ferrie van Eijk en Marie-Claire van Doremalen namen deze tips dankbaar in ontvangst.

Henk Bakker (Programmamanager Human Capital) gaf een presentatie over diverse human capital ontwikkelingen in Zuid-Holland. Ook stond hij stil bij het succes van een groot aantal deelakkoorden en bedankte het team van Energy Switch voor hun grote bijdrage aan het succes van het Human Capital Deelakkoord.

Sinds november 2023 is ze lid van Economic Board Zuid-Holland (EBZ) namens Rabobank. Toch heeft Renata Brabander, Regiodirecteur bij Rabobank, al een duidelijke boodschap aan de andere boardleden: “Laten we samen naar concrete resultaten toe gaan werken. Tastbare resultaten waar ondernemers en inwoners en daarmee de provincie écht wat aan hebben.” In een persoonlijk interview spreken we haar over de opgave van Zuid-Holland, haar visie op de EBZ als regiodirecteur bij Rabobank en haar persoonlijke drive.

Renata Brabander woont al haar hele leven in het Zuid-Hollandse Westland. Als student werkte ze altijd in de kassen en gaf ze sportlessen, maar ze wist al snel dat haar toekomst daar niet lag. Haar grotere droom was het verschil kunnen maken voor mens en maatschappij. Als dochter van een Nederlandse vader en een Indonesische moeder die hard hebben gewerkt om hun kinderen een goede toekomst te bieden, wilde ze graag haar steentje bijdragen aan de wereld en de verbinding leggen tussen verschillende werelden. Via allerlei omzwervingen kwam Renata na haar studie Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam bij Rabobank terecht en is zij daar nooit meer weggegaan.

De combinatie van dienstverlening aan klanten en de bijdrage aan de lokale leefomgeving van mensen past haar als een jas.  Begonnen in het Westland waar de coöperatie volop leefde, en vervolgens al jong directeur in Schiedam en Vlaardingen. Daarna volgden Rabobank Zuid-Holland Midden (Delft/Pijnacker-Nootdorp/Lansingerland), Het Haringvliet (Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee) en Regio Den Haag. Sinds 2021 mag zij de rol van Regiodirecteur vervullen. In haar werk wil zij nauw betrokken zijn bij de klanten van Rabobank en hun omgeving. Haar probleemoplossend vermogen en haar passie voor (werk)geluk neemt ze mee in haar werk als nieuw EBZ-lid.

De visie van Rabobank op een compleet welvarend Nederland
“Brede welvaart is een belangrijk terugkerend thema voor Rabobank. Dit is een begrip dat een van onze economen, Otto Raspe, enkele jaren geleden mede introduceerde. Als je een welvarend Nederland wil, dan moet je breder kijken dan alleen naar de economie wat overigens wel een belangrijke drijver is. We kijken als bank daarom niet alleen naar geld, maar ook naar hoe mensen hier wonen en leven. Hoe verhouden bepaalde gebieden zich tot de rest van Nederland? Welke specifieke gebieden verdienen nu aandacht? Wonen mensen hier veilig? Hoe zit het met de luchtuitstoot en groene ruimte?

“We focussen hier op geld en economie, maar het gaat ook om geluk, veiligheid en een fijne (woon)omgeving. Dat is brede welvaart. De opgave in Zuid-Holland is groot, niemand kan dat alleen.”

“Brede welvaart is een term die nu overal in Nederland is overgenomen. De term duidt erop dat welvaart meer omvat dan simpelweg het inkomen per hoofd van de bevolking. Naast materiële zaken gaat het bijvoorbeeld ook over baanzekerheid, persoonlijke ontwikkeling, sociale contacten en een gezonde leefomgeving. Onze onderzoeksafdeling Rabo Research, onderzoekt deze dimensies van brede welvaart. Zo is ook gekeken naar verschillen tussen regio’s, waaruit blijkt dat regio’s in Zuid-Holland behoren tot de regio’s met de laagste brede welvaart van het land”

Samen sterker: de verbinding tussen Rabobank, lokale boards én EBZ
“De term brede welvaart gaat over meer dan alleen geld en economie. Het gaat ook over veiligheid en een fijne (woon)omgeving. Mensen moeten eigen keuzes kunnen maken en talenten benutten. De wetenschap van geluk speelt daar een grote rol in. Ik kan mijn kennis over geluk meenemen in mijn rol als EBZ-lid. Omdat ik nog geen jaar lid ben van de EBZ, focus ik mij nu vooral op concrete resultaten en hoe ik mijn ervaring en talenten kan benutten. Bijvoorbeeld over talentontwikkeling en de arbeidsmarkt.

De EBZ is opgericht om de opgave waar Zuid-Holland voor staat vooruit te helpen en op te lossen. Met het netwerk en de kennis binnen Rabo Research kunnen wij een mooie bijdrage leveren aan EBZ. In Zuid-Holland zie je veel lokale boards, van Hoeksche Waard tot Den Haag. Ze zijn vaak kleiner dan de EBZ. We willen proberen om de lokale partijen en EBZ bij elkaar te brengen, zodat we nog grotere stappen vooruit maken. Wij geloven als coöperatie dat je alleen minder voor elkaar krijgt dan wanneer je samenwerkt. Het zit in ons DNA om altijd met relevante partijen samen te werken. De opgave voor Zuid-Holland is erg groot, dus niemand kan dat alleen. Niet de overheid, niet de onderwijsinstellingen en ook het bedrijfsleven niet. Ik geloof dat we alleen samen de Zuid-Hollandse economie en vestigingsklimaat kunnen vernieuwen, verduurzamen en versterken.

Bij Rabobank hebben we een ontzettend groot netwerk. Dit betekent dat we bepaalde klanten waar mee we al jaren samenwerken, kunnen koppelen aan de EBZ. Daarnaast brengen we veel kennis naar de board, bijvoorbeeld kennis over sectoren in het bedrijfsleven, HR en brede welvaart. Verder zijn we natuurlijk ook gewoon een bank met de bijbehorende voordelen. Mochten er concrete oplossingen voortkomen uit de EBZ, dan kunnen we financiering bieden. Bijvoorbeeld als de EBZ een woonoplossing biedt met duurzame woningen voor starters, dan kunnen wij dit als bank financieren.”

Van armoedebestrijding tot duurzame groei in Zuid-Holland
“Eén van de thema’s van brede welvaart is financieel gezond leven. Ook binnen de EBZ is dit een belangrijk thema. Veel bewoners in Zuid-Holland zijn welvarend, maar net zoveel mensen leven in de provincie onder de armoedegrens. Wij willen iedereen stimuleren om een stap te zetten naar een financieel gezonder leven. Dat doen we onder andere door initiatieven te steunen en op te zetten die goed zijn voor onze klanten. Zijn er bijvoorbeeld ondernemers die een personeelstekort hebben? Hoe kunnen we die ondernemers matchen met werkzoekenden?

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat óók in het mkb voldoende aandacht en tijd wordt besteed aan talentontwikkeling? Dat zijn vaak kleinere projecten. Zo hebben we samen met de EBZ de MKB’ter Challenge opgezet. Een initiatief waarbij we mkb’ers uitnodigen om met initiatieven te komen om bij- of omscholing te stimuleren. Het leeft, we hebben maar liefst 30 inzendingen ontvangen.

Verder staat verduurzaming en vergroening ook bij ons op de agenda. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het verduurzamen van bedrijventerreinen. Dat is het project Green Deal, waarbij wij in gesprek gaan met ondernemers over klimaatbestendigheid. We delen onze kennis en netwerken met hen. Bovendien denken we mee over financiële oplossingen. We proberen de opgave van de brede welvaart terug te brengen naar een klein deel, bijvoorbeeld door ondernemers te helpen. Of bij te dragen aan het verkleinen van het woningtekort door het aanjagen van optoppen. Dat is het benutten van daken van bestaande gebouwen door een of meerdere woonlagen toe te voegen en tegelijkertijd het gebouw te verduurzamen.

Ik vind het belangrijk om echt aan de slag te gaan met oplossingen. We kunnen wel dagenlang vergaderen en rapporten schrijven, maar dan gebeurt er weinig.

Met kleine stappen vooruit draag je bij een het grotere geheel. De opgave van brede welvaart gaat over heel Nederland. Als je het goed wil aanpakken, breng je dat terug naar de provincie. Daar is meteen ook het haakje met de EBZ. We kunnen het namelijk nog kleiner maken naar de regio’s en gemeenten binnen de provincie. Mijn collega’s van Rabobank gaan bijvoorbeeld in gesprek met ondernemers, lokale politiek en onderwijsinstellingen.

Toen ik bij de EBZ kwam, gaf ik aan dat ik een ambitieus type ben. Ik wil dat de ondernemers en inwoners van Zuid-Holland oplossingen zien. Alleen als je om te beginnen het probleem op lokaal niveau aanpakt, zie je wat mij betreft echt vooruitgang.”

Rabobank en de duurzaamheidsopgave
“Bij Rabobank vinden we dat als we geld verdienen, we dat moeten teruggeven. Voor de agrarische sector maakten we een paar miljard euro vrij om boeren te helpen naar een duurzaam bedrijfsmodel. Het geld dat wij verdienen stoppen we  terug in de maatschappij  door bijvoorbeeld ondernemers en woningbezitters te helpen te verduurzamen. En in Zuid-Holland kijken we met kennisinstituten naar slimme innovatieve oplossingen, bijvoorbeeld in het Westland waar ik woon. Daar wordt veel gedaan met aardwarmte als energiebron voor bedrijfsterreinen en woongebieden.

Omgaan met kritiek
Partijen als Greenpeace en Extinction Rebellion komen regelmatig op visite bij ons. Dat snap ik ook wel, want we zijn marktleider op heel veel gebieden in Nederland. Zo financieren we veel boeren in Nederland en zijn wij een belangrijke speler in de agrarische sector. Maar door vinger wijzen los je het probleem niet op. We zijn een oude bank die al 125 jaar meegaat en dat betekent dat we onderdeel zijn van een oude economie en maatschappij. Omdat we als Rabobank marktleider zijn, kun je ons juist gebruiken en benutten  om het probleem op te lossen. Als we goed gebruikmaken van onze marktpositie, kunnen we mogelijk een oplossing bieden voor een nieuw systeem. Dat zijn gesprekken die wij voeren met die partijen. Zo zie ik het ook graag in Zuid-Holland. We blijven veranderen. Ik zeg altijd tegen collega’s: ‘Als je niet van veranderingen houdt, heb je niks te zoeken bij Rabobank’. We passen ons altijd aan wat er buiten leeft. De wereld verandert continu en wij zullen mee moeten veranderen.”

Als EBZ zijn we blij met de komst van Renata Brabander en haar ambitie om Zuid-Holland te vernieuwen en te verduurzamen. Ook al is ze nog geen jaar lid van de EBZ, met de MKB’ter Challenge is er toch al een mooi, concreet resultaat geboekt.

Projecten zijn per definitie tijdelijk, met een kop en een staart dus. Maar hoe creëren we blijvende impact? Daarbij is het borgen van resultaten en het benutten van opschaalkansen essentieel. De deelakkoorden van onze Human Capital Agenda (HCA) richten zich op het creëren van duurzame waarde voor de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door samenwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen. Het sleutelwoord hierbij is BORGEN. Vorige week stond dit thema centraal tijdens de bijeenkomst van onze Learning Community. In een intervisie-omgeving deelden projectleiders en kwartiermakers hun ervaringen over het borgen van hun projecten.

De bijeenkomst van de Learning Community Human Capital Zuid-Holland vond plaats op locatie van de Food Innovation Academy (FIA), waar op dit moment hard wordt gewerkt aan een concept deelakkoord door twee van onze kwartiermakers. Waarom spraken we over BORGEN? Dit onderwerp werd gekozen op verzoek van de projectleiders en kwartiermakers zelf, die tijdens de vorige inspiratiesessie op 19 maart het belang ervan onderstreepten. Iedereen heeft er mee te maken. In een intervisie-omgeving, gefaciliteerd door het programmateam Human Capital, deelden ze daarom graag hun ervaringen en werd feedback aan elkaar gegeven.

“Borgen” is zo eenvoudig niet, zo was de conclusie die breed gedeeld werd. Samenwerking is niet eenvoudig, zeker waar het gaat om publiek-private samenwerking, met bedrijven, kennisinstellingen en vaak ook overheden.

De intervisie, aan de hand van praktijkcasuïstiek die door de deelnemers zelf werd ingebracht, werd ingeleid door twee presentaties.

Tips & tricks

Wim Bens (expert Publiek Private Samenwerking (PPS) en verbonden aan Katapult) deelde (wetenschappelijke) inzichten over borging van samenwerking en aanpakken. Hij vertelde over praktische ervaringen in het land en gaf tips and tricks. Hij deelde een schat aan ervaring met borging van PPS-en in het land. Onder andere gaf hij aan dat het bij borgen gaat om tenminste de volgende belangrijke elementen:

  • Borging doe je in belangrijke mate in het begin van het project: niet pas halverwege of aan het slot
  • Een gezamenlijke strategie, missie en visie met concrete doelstellingen
  • Gezamenlijke KPI’s
  • Gedeelde governance (op meerdere niveaus)
  • Gedeelde faciliteiten en infrastructuur
  • Gedeelde (structurele basis-) financiering
  • Gezamenlijke verantwoordelijkheid
  • Gewogen/ gedeelde / aanvullende belangen van partijen
  • Continu bevestigen en verdiepen van het draagvlak en het commitment (zeker gelet op de discontinuïteit die er vaak ontstaat tijdens de uitvoering van projecten)

Borgen van de opbrengsten van Energy Switch

Jacqueline van Krieken (TU Delft Extension School en projectleider) deelde haar ervaringen als projectleider van Energy Switch, dat als HCA deelakkoord eind 2024 afloopt. Als het gaat om borging, waren er volgens haar vooral verbeterpunten door scherpte bij de start van de samenwerking. Dit heeft ze samen met het team gaandeweg gecompenseerd door te zorgen voor duidelijke afspraken en het behoud van het commitment van de partners. “Borging betekent zorgen dat de resultaten blijven leven.“, aldus Van Krieken. Bij ons project gebeurt dit onder meer door kennis en processen helder de beschrijven en te delen via netwerken( zoals LinkedIn-groepen en websites). Maar ook door de resultaten en opbrengsten onder te brengen bij partners, zoals de Techniekcoalitie Zuid-Holland (eveneens een HCA initiatief, dat als samenwerking duurzaam bedoeld is). Haar boodschap is helder: “Zorg al bij de start met scherpte in onder andere commitment, visie en wijze van meten. En vier successen onderweg voor blijvend commitment. Kijk ook tijdig en in goed overleg met de partners waar de aanpak en resultaten na afloop van het project het  beste kunnen worden belegd.”.

Intervisie aan de hand van praktijkcasuïstiek

Na de twee (interactieve) presentaties gingen de projectleiders in intervisiegroepen (gemodereerd door programmateamleden Aad van Pelt, Ron Brans, Cees-Jan van Overveld en Henk Bakker) aan de slag met praktijkcasuïstiek. Het doel hiervan was om van elkaar te leren en de verbindingen tussen de verschillende human capital initiatieven te versterken.

Bij de praktijkcasus die werden besproken ging het bijvoorbeeld om de groeistrategie van Campus Gouda en het borgen van de aanpak rond Digicampus Grond-, Weg- en Waterbouw. En rode draad in de bespreking was, dat het bij borgen om zowel de ‘zachte’ factoren gaat (zoals menselijke relaties), als om harde aspecten. Denk bij dit laatste aan het vastleggen van heldere schriftelijke afspraken en het zorgen voor continuïteit door o.a. een uitgewerkt overdrachtsdocument van de projectleider aan de dragende partners.

Learning Community Human Capital voor maximale impact

Onze Learning Community Human Capital is een belangrijk onderdeel van het Bouwen-spoor van de HCA. De HCA hanteert een tweesporenstrategie: Doen en Bouwen. Het Doen-spoor richt zich op de uitvoering van deelakkoorden met meetbare doelstellingen, terwijl het Bouwen-spoor zich richt op het creëren van een structureel betere werking van de arbeidsmarkt in Zuid-Holland

Met één agenda en met een samenhangende aanpak, streeft de HCA naar een samenhangende aanpak die de vele mooie initiatieven in Zuid-Holland verbindt. Deze bijeenkomst stond in dat teken: de vliegwieleffecten van de projecten die dankzij de HCA mogelijk zijn gemaakt.

In deze column deelt Ron Brans, Strategisch Projectadviseur Human Capital, zijn persoonlijke ervaringen met en reflecties op het belang van inclusiviteit. In een tijd van constante veranderingen op de Zuid-Hollandse arbeidsmarkt, wordt het steeds belangrijker dat iedereen meetelt  en -doet én dat de kracht van diversiteit wordt benut. Ofwel, inclusie als een belangrijk kenmerk van open en daardoor innovatieve organisaties. In de Human Capital Agenda Zuid-Holland is het bevorderen van inclusiviteit een belangrijke pijler. Het is daarom één van de zeven routes, waarmee we toewerken naar een structureel verbeterde en toekomstbestendige arbeidsmarkt.

“Mijn vrouw heeft vier voornamen waarvan de laatste begint met een M. Zeker de oudere lezer begrijpt dan dat ik een goed katholiek meisje heb getrouwd. Aangezien ik zelf ook uit een dergelijk nest kom, ben ik binnen mijn groep gehuwd. Er was een tijd dat dit common practice was. De tijd van de verzuiling.

Die tijd ligt achter ons. Ik heb de afbrokkeling daarvan zien gebeuren. Enige tijd werd nog gedacht dat de bundeling van krachten de teloorgang kon tegengaan. Het CDA bundelde de christelijke zuilen uit de ARP, het CHU en de KVP, zoals later de PvdA en Groen Links hoopte de socialistische zuil te bundelen. De katholieke vakbond ging op in het FNV en de VARA ging samen met BNN.

Hoewel er ook positieve aspecten aan de verzuiling zaten, denk aan de zorg voor en ontmoeting met elkaar binnen de zuil door sociale lagen heen, draagt het in beginsel niet bij aan inclusie. Elke vorm van groepsindeling kan zorgen voor angst voor ‘de ander’, voor uitsluiting en toegespitst op de arbeidsmarkt voor ongewenst kwaliteits- en productiviteitsverlies. Niet voor niets is inclusie een van de lijnen binnen de Human Capital Agenda.

Het is immers alom bekend. Divers samengestelde teams presteren beter. Homogeen samengestelde beroepsgroepen daarentegen (denk bijvoorbeeld aan de door mannen gedomineerde sector als Aritifical Intelligence (AI), of de feminisering van het onderwijs) kennen ongewenste effecten. In dezelfde lijn zien we de bias in algoritmeontwikkeling en verminderde aandacht voor techniek.”

Kennisdeling

In onze podcastserie “Arbeidsmarkt van Morgen” besteden we in meerdere afleveringen aandacht aan inclusief ondernemen

Lees hier een waardevol onderzoek naar het ontwikkelen van verantwoorde AI

“Openstaan voor, nieuwsgierigheid, interesse het draagt bij aan diversiteit. Waar sectoren vanuit het adagium ‘onbekend maakt onbemind’ vaak uitkomen op het instrument publiciteitscampagne, kiezen we in sollicitatieprocedures vaak vooral iemand die op ons lijkt. Daar is de keuze voor het onbekende nog een onbeminde met negatieve uitkomsten tot gevolg.

Ik ben net terug van een vakantie in Zuidelijk Afrika. De negatieve gevolgen van apartheid zijn daar nog steeds pijnlijk zichtbaar. Tijd voor inclusie, voor het aangaan van duurzame relaties buiten de eigen groep. Eens kijken wat mijn vrouw daarvan vindt.”

– Ron Brans, Strategisch Projectadviseur Human Capital