“Een slimme en gezonde industrie draagt structureel bij aan het versterken van onze welvaart en werkgelegenheid én aan het oplossen van de maatschappelijke uitdagingen van de toekomst”, aldus Ineke Dezentjé Hamming. De voorzitter van FME en het nationaal team Smart Industry was 6 september te gast tijdens de EBZ vergadering over Smart Industry en Fieldlabs bij het Airborne Siemens FieldLab in Ypenburg.

 

Volgens Dezentjé is het cruciaal te voldoen aan de volgende randvoorwaarden: een goed opgeleide beroepsbevolking met up-to-date kennis en 21st century skills, ondernemers die businesskansen verzilveren en een overheid die maximaal ondersteunt. In Zuid-Holland, één van de leidende hightech regio’s in Nederland wordt al hard aan deze punten gewerkt. Tijdens de boardvergadering werden de resultaten van de afgelopen jaren gepresenteerd. Ook lichtte het kernteam Fieldlab Infrastructuur het programma Smart Manufacturing toe: het plan voor de bundeling van een achttal Fieldlabs dat zich richt op ‘het nieuwe maken’ in een Digital Innovation Hub. Boardleden gaan zich inzetten om meer bedrijven hierbij te betrekken.

 

Meer aandacht voor de mens

“Smart Industry gaat nog te weinig om mensen. Nu arbeid in de industrie snel verandert, is het nog belangrijker dat werknemers wendbaar zijn”, aldus Dominic Schrijer, burgermeester van Zwijndrecht en lid van de EBZ. Fieldlabs als de Duurzaamheidsfabriek en RoboHouse spelen hier op in met hybride leeromgevingen waar innovatie en onderwijs samenkomen. Beide Fieldlabs bieden studenten én werkenden modules aan die zijn opgezet in nauwe samenwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen. “Met deze aanpak als voorbeeld gaan we de komende tijd kijken wat er mogelijk is op andere plekken in de regio”, zegt EBZ-lid Marja van Bijsterveldt.

 

Beter benutten van Fieldlabs

Tijdens de bijeenkomst werden ook de resultaten gepresenteerd van een onderzoek naar betere ondersteuning, beoordeling en financiering van Fieldlabs. Dit onderzoek is uitgevoerd door TNO in opdracht van de Economic Board Zuid-Holland, Provincie Zuid-Holland en Brainport Development. Een werkgroep vanuit deze regio’s en het Rijk gaat met de aanbevelingen aan de slag. Hierover is meer terug te lezen via deze link.

Smart Industry Fieldlabs spelen een belangrijke rol in de adoptie van digitalisering en nieuwe technologieën door de Nederlandse industrie. Toch hebben zij nog te vaak problemen met de financiering om deze rol waar te maken. Dit blijkt uit onderzoek van TNO dat is uitgevoerd in opdracht van de Economic Board Zuid-Holland, Provincie Zuid-Holland en Brainport Development.

Fieldlabs zijn praktijkomgevingen waarin bedrijven en kennisinstellingen Smart Industry oplossingen ontwikkelen, testen en implementeren. Er zijn er in Nederland intussen 29, waarvan meer dan de helft in Zuid-Holland en Brainport Eindhoven. Naast een tekort aan middelen, ervaren Fieldlabs in de praktijk moeilijkheden rondom de aanvraag van financiering. Als struikelblok wordt vaak een veelvoud aan verschillende instrumenten en onzekere aanvraagprocedures genoemd.

De huidige situatie is voor de initiatiefnemers van Fieldlabs lastig en doet de belangrijke rol van deze open-innovatie omgevingen tekort. Het hanteren van duidelijke kerncriteria voor Fieldlabs zou een belangrijke stap zijn in betere ondersteuning, beoordeling en financiering van Fieldlabs. Het TNO-onderzoek laat zien dat er vier verschillende typen Fieldlabs zijn, gericht op kennis- en technologievernieuwing (type 1), demonstratie- en business gedreven (type 2), skills-ontwikkeling (type 3) of een combinatie van deze activiteiten (type 4).  Met name type 4 fieldlabs, waarin het zowel gaat om kennisontwikkeling, toepassing in business en onderwijs wordt gezien als het “ideaal type” Fieldlab. In het onderzoek zijn ook mogelijke groeistrategieën opgenomen die Fieldlabs kunnen gebruiken bij hun doorontwikkeling.

EBZ-voorzitter Ab van der Touw: “Dit onderzoek toont aan dat Fieldlabs een nog grotere bijdrage kunnen leveren aan de innovatiekracht van Nederlandse bedrijven en het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Met de aanbevelingen gaan we aan de slag. De buitenlandse voorbeelden uit het onderzoek bieden daarvoor interessante lessen.”

“Voor Brainport Eindhoven zijn de aanbevelingen voor Fieldlab financiering heel belangrijk. Veel ondernemers in de regio willen aan de slag met nieuwe technologieën en digitalisering in hun bedrijf, maar behoeven duidelijkheid en zekerheid rond financieringen. Het rapport adresseert dit knelpunt uitstekend met goede aanbevelingen”, aldus Arnold Stokking, bestuurslid Stichting Brainport.

 

Vervolg

Tijdens de EBZ vergadering op 6 september bespraken vertegenwoordigers van Brainport Eindhoven, Zuid-Holland, FME en de Rijksoverheid de aanbevelingen van dit onderzoek. Een gezamenlijke werkgroep gaat aan de slag met de aanbevelingen en het ontwikkelen van financieringsmechanismen voor activiteiten van fieldlabs.

 

Bekijk de rapporten

Het onderzoek van TNO bestaat uit twee rapporten. Deze zijn via onderstaande links te downloaden:

Rapport 1: Criteria en typologieën van Fieldlabs (Nederlandstalig)

Rapport 2: Financiering van Fieldlabs (Engelstalig)