In 2018 was 13,2 procent van de Nederlandse beroepsbevolking, 1.158.000 mensen, werkzaam in een veiligheidsberoep. Een groei van 80.000 banen in vergelijking met 2016. In vergelijking met andere beroepen hebben mensen met veiligheidsgerelateerde banen vaker een voltijd en vast contract, zijn vaak van middelbare leeftijd en hoger opgeleid. De meeste mensen met een veiligheidsfunctie bevinden zich in de provincie Zuid-Holland: 252.000 banen. Dit zijn de resultaten van het bijgewerkte onderzoek ‘Onderwijs en arbeidsmarkt in het veiligheidsdomein’, gepubliceerd door het CBS op verzoek van The Hague Security Delta, de Economic Board Zuid-Holland en de provincie Zuid-Holland.
Groei van secundaire veiligheidsbanen
Het aantal werknemers met primaire veiligheidstaken, zoals brandweer, politieagenten en militair personeel, bleef tussen 2014-2018 redelijk constant. Het primaire en secundaire veiligheidspersoneel (waaronder advocaten, rechters, cyber security specialisten, fraudeonderzoekers en maatschappelijk werkers die zich bezighouden met huiselijk geweld, mensen met een verstandelijke beperking en radicalisering) is sinds 2014 elk jaar toegenomen. Groei kan dus worden toegeschreven aan niet-traditionele beroepen waar veiligheid slechts een deel van het werk is.
Regionale verschillen
De provincie Utrecht heeft het hoogste aandeel van de beroepsbevolking in veiligheidspersoneel (15 procent) en Zeeland het laagste aandeel (10 procent). De meeste personen werkzaam in zowel primaire als secundaire veiligheidstaken werd gevonden in Zuid-Holland (252.000 banen). De uurlonen variëren sterk per arbeidsmarktregio’s en provincies. De grootste verschillen zijn er tussen regio Groot Amsterdam, waar afgestudeerden van het middelbaar beroepsonderwijs direct na het behalen van een veiligheidsprogramma 129 procent van het landelijke gemiddelde verdienden, en 71 procent in Gorinchem. Over het algemeen lijken de lonen hoger te zijn in Noord-Holland en Zuid-Holland, maar dat is afhankelijk van het opleidingsniveau.
Sectoren en soort werk
In 2018 is ongeveer 43 procent van de veiligheidsgerelateerde professionals actief in twee grote sectoren: gezondheid en maatschappelijk werk (22 procent) en openbaar bestuur en diensten (21 procent). Het aantal werknemers in een veiligheidsgerelateerd beroep is relatief het grootst in de sector informatie en communicatie (49 procent in 2018, wat een grote impact heeft op alle sectoren en cybersecurity omvat) en openbaar bestuur en diensten (48 procent in 2018, waaronder politiediensten en militair personeel vallen).
Van alle veiligheidsberoepen is tussen 2013 en 2018 de meeste groei te vinden in de sector engineering (bijna 40 procent in 2018), in tegenstelling tot sociaal werk, veiligheid, organisatie & overheid en de juridische sector (respectievelijk 27, 14, 13 en 6 procent).
Onderwijs
De groei in de engineering sector is ook terug te zien in het onderwijs. In de loop van de tijd is het aantal deelnemers aan veiligheidsgerelateerde programma’s in engineering toegenomen van bijna 40 duizend deelnemers in het schooljaar 2013-2014 tot iets meer dan 54 duizend deelnemers in het schooljaar 2018-2019.
In het schooljaar 2018-2019 waren in totaal 133.000 studenten ingeschreven voor een veiligheidsgerelateerd programma (11 procent). Het hoger beroeps- en universitair niveau steeg van 75 duizend studenten in schooljaar 2013-2014 tot 105 duizend in schooljaar 2018-2019. Op het middelbaar beroepsonderwijs daalde het aantal studenten in dezelfde periode van 37 tot 29 duizend.
In 2018 had 58 procent van alle werknemers in een veiligheidsgerelateerd beroep een veiligheidsopleiding. Het aandeel is het hoogst in Overijssel (63 procent) en het laagst in Flevoland (53 procent). Flevoland kan samen met Utrecht moeilijk personeel vinden met een relevante opleiding vanwege het bovengemiddelde aandeel veiligheidsbanen.
Over het algemeen genomen zien we een trend dat veiligheidsmedewerkers hoger opgeleid zijn en dat de opleiding van veiligheidsmedewerkers vaker verband houdt met veiligheid.
Carrière maken in veiligheid
De CBS-studie is uitgevoerd in opdracht van The Hague Security Delta als onderdeel van de Human Capital Agenda Security 2019-2022 en ondersteund door de Economic Board Zuid-Holland en de provincie Zuid-Holland. De uitkomsten kunnen inzicht geven aan onderwijsinstellingen die cursussen ontwikkelen, werkgevers in het veiligheidsdomein en toekomstig talent dat zich oriënteert op educatieve programma’s en kansen op de arbeidsmarkt.
The Hague Security Delta onderzoekt in nauwe samenwerking met de Economic Board Zuid-Holland en de provincie Zuid-Holland mogelijkheden om meer mensen te interesseren voor de cybersecurity sector. Het carrièreperspectief en de ontwikkelmogelijkheden komen nog onvoldoende onder de aandacht van potentieel geïnteresseerden. Een van de middelen om een carrière in veiligheid te stimuleren en inzicht te geven in de beschikbare banen, studies en cursussen, is het platform www.securitytalent.nl, onderhouden door The Hague Security Delta.
Mark Ruijsendaal (Innovation Liaison, The Hague Security Delta) over het platform:
“Wat ons dagelijks opvalt, is dat sommige functies moeilijk te vervullen zijn binnen het veiligheidsdomein. In 2019 stonden specifiek applicatie-ontwikkelaars, cyberbeveiligingsspecialisten, cyberconsulenten en leiderschapsrollen bovenaan de lijst ”.
Stimuleren bewustwording cybersecurity
Een grotere afhankelijkheid van IT maakt ons kwetsbaarder bij verstoring van onze digitale veiligheid. Deze digitale veiligheid, of cybersecurity, raakt verschillende aan elkaar gerelateerde aspecten als hardware, software, processen, protocollen, kennis, vaardigheden en gedrag. Bij niet-specialisten is het bewustzijn hiervan groeiende maar nog niet volledig en leidt nog niet tot kennisopbouw of handeling. Door IT-ers in meerdere sectoren te ondersteunen in hun ontwikkeling van cybersecurity kennis en vaardigheden groeien de sectoren van onbewust-onbekwaam, via bewust-onbekwaam naar bewust-bekwaam. In de sectoren smart industry, haven/maritiem, life sciences & health en tuinbouw wordt gekeken of bijscholing van medewerkers op digitale veiligheid kan worden gestimuleerd. Dit initiatief valt binnen de grotere samenwerking van partners binnen het project WE IT.
Het CBS-studie en de statistieken (Nederlands of Engels) kunnen worden gedownload van de CSB-site.