Door de digitale transformatie zullen nieuwe verdienmodellen ontstaan en kunnen ketenverhoudingen binnen het glastuinbouwcluster flink veranderen. Het is belangrijk dat ondernemers hiervan bewust zijn, en dat ze zich bezinnen op hun toekomstige rol. Daarnaast zou het samenwerkende tuinbouwcluster meer energie moeten steken in het digitaliseren van groene kennis. Dat zijn de belangrijkste conclusies van de ‘Digitaliseringsvisie Glastuinbouw’, opgesteld door Greenport West-Holland en InnovationQuarter, en mede-gefinancierd door Provincie Zuid-Holland. De visie werd 8 september overhandigd door Jolanda Heistek (Greenport West-Holland) en Colinda de Beer (InnovationQuarter) aan Jaap Smit (voorzitter Economic Board Zuid-Holland, EBZ) en Maarten Tossings (voorzitter Taskforce Digitalisering EBZ).
De Nederlandse tuinbouwsector is niet vreemd met de inzet van digitale technologieën. Zo is al veel informatie gedigitaliseerd (bijvoorbeeld veilingbrieven), en zijn ook bedrijfsprocessen (zoals het regelen van het klimaat) al vele jaren volledig geautomatiseerd. Maar de ontwikkelingen staan niet stil. Wat is de richting van de ontwikkelingen, en hoe kan het tuinbouwcluster die ontwikkelingen sturen?
Om die vragen te beantwoorden stelden Greenport West-Holland en InnovationQuarter de ‘Digitaliseringsvisie Glastuinbouw’ op. Dat gebeurde op basis van onder meer interviews met deskundigen en interactieve sessies met ondernemers (zowel telers als toeleveranciers). Dit voorjaar werd de visie gepresenteerd aan regionale bestuurders. Inmiddels is de publieksversie van het document gereed.
Drie niveaus van digitalisering
In de ‘Digitaliseringsvisie Glastuinbouw’ worden drie niveaus van digitalisering onderscheiden: het omzetten van informatie van een fysiek formaat naar een digitaal formaat, het inzetten van digitale informatie om bedrijfsprocessen in te richten, en een fundamentele verandering van onder meer verdienmodellen, ketenprocessen en benodigde skills. Dat laatste niveau betekent dat businessmodellen, keten- en bedrijfsprocessen fundamenteel veranderen door de inzet van technologische innovaties, zoals bijvoorbeeld Uber de taxisector veranderde.
Op gebied van het tweede en derde niveau zijn nog ontwikkelingen te verwachten. Belangrijkste voorbeeld daarvan is de autonome teelt of de autonome kas. Belangrijke randvoorwaarde hiervoor is dat groene kennis wordt gedigitaliseerd. Ofwel: de kennis van teeltdeskundigen moet vervat worden in computermodellen. Hiermee zijn de eerste stappen gezet, maar voor een grote stap voorwaarts is meer energie nodig, constateren de opstellers van de visie. Met die gedigitaliseerde groene kennis zijn vervolgens nieuwe concepten mogelijk, bijvoorbeeld op het gebied van internationalisering, waarbij telen op afstand, of teelt als een service mogelijk wordt gemaakt. Digitalisering is dan ook een belangrijke stap in de strategie Feeding and Greening the Mega-cities.