Vorige week vond de partnerbijeenkomst van Energy Switch Zuid-Holland plaats, een van de deelakkoorden van de Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland dat inspeelt op de groeiende vraag naar goed opgeleide professionals voor de energietransitie. In drie jaar tijd heeft Energy Switch indrukwekkende resultaten geboekt en draagt zo bij aan onze provinciale ambitie om koploper te worden in Leven Lang Ontwikkelen (LLO). Energy Switch Zuid-Holland stopt als deelakkoord aan het einde van dit jaar. De bijeenkomst richtte zich daarom op het door vertalen en borgen van de inspanningen, best-practices en resultaten van Energy Switch Zuid-Holland naar mogelijk andere initiatieven.

Een belangrijke voorwaarde om de energietransitie tot een succes te maken, is de beschikbaarheid van voldoende gemotiveerde werknemers. Op verzoek van regionale partners zetten we ons hiervoor in via de Human Capital Agenda (HCA) Zuid-Holland met het initiatief “Energy Switch”. De focus van Energy Switch lag in de afgelopen jaren op het “Leven Lang Ontwikkelen” (LLO), en op trajecten die de om- en bijscholing realiseren voor mensen die willen werken binnen de energietransitie. Door bedrijven, opleidingsaanbieders en publieke organisaties te verbinden, werken we gezamenlijk aan een verbeterde arbeidsmarkt in Zuid-Holland, met voldoende opgeleide vakmensen voor de energietransitie.

Makelaar tussen vraag en aanbod

Aan de basis van dit deelakkoord stonden vier pionierende partijen: TU Delft, Stichting The Green Village, Stichting I-EM Delft en Talent voor Transitie. Deze partijen zagen in dat de energietransitie heel veel vraagt van bedrijven en van hun medewerkers, met name op het gebied van opleiding en training. Dankzij de inspanningen van een door ons aangestelde kwartiermaker kwamen de behoeften van het bedrijfsleven duidelijk naar voren. Dit heeft geresulteerd in een brede steun voor dit deelakkoord, met ondertekening door partijen zoals Eneco en Shell. Energy Switch werd zo de verbindende schakel tussen vraag en aanbod. De gestelde doelen waren ambitieus:

  • 700 werknemers in staat stellen om zich te ontwikkelen
  • 20 werkgevers helpen arbeid beter te gebruiken
  • 75 flexwerkers ontwikkelperspectief bieden
  • 300 transities over sector- en/of regiogrenzen
  • 75 onderbenutte deeltijdwerkers meer aan het werk

Inmiddels zijn er veel goede resultaten gehaald – vooral op het gebied van LLO en het ondersteunen van werkgevers – en daar zijn we trots op.

Aad van Pelt, Strategisch Projectadviseur: “Ik heb het proces van het deelakkoord Energy Switch Zuid-Holland van begin tot eind mogen begeleiden. Er zijn mooie resultaten geboekt, zowel kwantitatief als kwalitatief. Dank aan alle partijen die hieraan hebben bij gedragen. Ik verwacht dat de partijen, vertegenwoordigd in de Techniek Coalitie Zuid-Holland, veel kunnen opsteken van de kennis en ervaring die vanuit Energy Switch is opgedaan”.

 

Duurzame impact: de energie van Energy Switch gaat door

Het programma Energy Switch stopt aan het einde van het jaar, maar de kennis en ervaring gaat niet verloren. Jacqueline van Krieken, Programmamanager Energy Switch: “We hebben veel geleerd in de afgelopen jaren. Als het gaat om borging, was de conclusie onder ander andere dat de initiatiefnemers nóg scherper moeten zijn als het gaat om het commitment dat men aanging, de te realiseren resultaten en de manier van meten. Dat was niet scherp genoeg en dat heb ik later samen met het team onderweg moeten repareren, zoveel als mogelijk. Dit deden we door alsnog te zorgen voor duidelijke afspraken en commitment van de partners. Dat heb ik open en transparant gecommuniceerd tijdens mijn presentatie, om ervan te leren en zodat dit ook goed wordt meegenomen bij de overdracht van een deel van de opbrengsten aan de Techniekcoalitie Zuid-Holland. Ik ben trots op wat we samen met alle partners hebben bereikt en hoop dat dit een voorbeeld is voor andere partijen.”

Energy Switch X Techniek Coalitie Zuid-Holland

De deelakkoorden van de HCA Zuid-Holland richten zich op het creëren van duurzame waarde voor de arbeidsmarkt. Met één agenda streven we naar een samenhangende aanpak die de vele mooie initiatieven in Zuid-Holland verbindt. Daarom werd op de partnerbijeenkomst vorige week een presentatie gegeven door Ferry van Eijk (Techniek Nederland) en Marie-Claire van Doremalen (Koninklijke Metaalunie) namens een van onze andere Human Capital initiatieven: de Techniek Coalitie Zuid-Holland. Bij beide deelakkoorden gaat het namelijk vooral om het om en -bijscholen van technisch personeel. De ervaring die Energy Switch hiermee heeft opgedaan is goed te gebruiken voor de partijen die gezamenlijk de Techniek Coalitie Zuid-Holland gaan vormen.

Ferry van Eijk nam ons tijdens zijn presentatie mee in de totstandkoming van de Techniek Coalitie Zuid-Holland, de verschillende onderdelen van het plan en de beoogde resultaten. Dit programma/deelakkoord is een samenwerking tussen drie werkgeversorganisatie en twee O & O fondsen en wordt als deelakkoord Human Capital financieel ondersteund door de Provincie Zuid-Holland. In subgroepen gingen de aanwezigen uiteen met als doel zoveel mogelijk tips te verzamelen voor de Techniek Coalitie Zuid-Holland. Ferrie van Eijk en Marie-Claire van Doremalen namen deze tips dankbaar in ontvangst.

Henk Bakker (Programmamanager Human Capital) gaf een presentatie over diverse human capital ontwikkelingen in Zuid-Holland. Ook stond hij stil bij het succes van een groot aantal deelakkoorden en bedankte het team van Energy Switch voor hun grote bijdrage aan het succes van het Human Capital Deelakkoord.

Sinds november 2023 is ze lid van Economic Board Zuid-Holland (EBZ) namens Rabobank. Toch heeft Renata Brabander, Regiodirecteur bij Rabobank, al een duidelijke boodschap aan de andere boardleden: “Laten we samen naar concrete resultaten toe gaan werken. Tastbare resultaten waar ondernemers en inwoners en daarmee de provincie écht wat aan hebben.” In een persoonlijk interview spreken we haar over de opgave van Zuid-Holland, haar visie op de EBZ als regiodirecteur bij Rabobank en haar persoonlijke drive.

Renata Brabander woont al haar hele leven in het Zuid-Hollandse Westland. Als student werkte ze altijd in de kassen en gaf ze sportlessen, maar ze wist al snel dat haar toekomst daar niet lag. Haar grotere droom was het verschil kunnen maken voor mens en maatschappij. Als dochter van een Nederlandse vader en een Indonesische moeder die hard hebben gewerkt om hun kinderen een goede toekomst te bieden, wilde ze graag haar steentje bijdragen aan de wereld en de verbinding leggen tussen verschillende werelden. Via allerlei omzwervingen kwam Renata na haar studie Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam bij Rabobank terecht en is zij daar nooit meer weggegaan.

De combinatie van dienstverlening aan klanten en de bijdrage aan de lokale leefomgeving van mensen past haar als een jas.  Begonnen in het Westland waar de coöperatie volop leefde, en vervolgens al jong directeur in Schiedam en Vlaardingen. Daarna volgden Rabobank Zuid-Holland Midden (Delft/Pijnacker-Nootdorp/Lansingerland), Het Haringvliet (Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee) en Regio Den Haag. Sinds 2021 mag zij de rol van Regiodirecteur vervullen. In haar werk wil zij nauw betrokken zijn bij de klanten van Rabobank en hun omgeving. Haar probleemoplossend vermogen en haar passie voor (werk)geluk neemt ze mee in haar werk als nieuw EBZ-lid.

De visie van Rabobank op een compleet welvarend Nederland
“Brede welvaart is een belangrijk terugkerend thema voor Rabobank. Dit is een begrip dat een van onze economen, Otto Raspe, enkele jaren geleden mede introduceerde. Als je een welvarend Nederland wil, dan moet je breder kijken dan alleen naar de economie wat overigens wel een belangrijke drijver is. We kijken als bank daarom niet alleen naar geld, maar ook naar hoe mensen hier wonen en leven. Hoe verhouden bepaalde gebieden zich tot de rest van Nederland? Welke specifieke gebieden verdienen nu aandacht? Wonen mensen hier veilig? Hoe zit het met de luchtuitstoot en groene ruimte?

“We focussen hier op geld en economie, maar het gaat ook om geluk, veiligheid en een fijne (woon)omgeving. Dat is brede welvaart. De opgave in Zuid-Holland is groot, niemand kan dat alleen.”

“Brede welvaart is een term die nu overal in Nederland is overgenomen. De term duidt erop dat welvaart meer omvat dan simpelweg het inkomen per hoofd van de bevolking. Naast materiële zaken gaat het bijvoorbeeld ook over baanzekerheid, persoonlijke ontwikkeling, sociale contacten en een gezonde leefomgeving. Onze onderzoeksafdeling Rabo Research, onderzoekt deze dimensies van brede welvaart. Zo is ook gekeken naar verschillen tussen regio’s, waaruit blijkt dat regio’s in Zuid-Holland behoren tot de regio’s met de laagste brede welvaart van het land”

Samen sterker: de verbinding tussen Rabobank, lokale boards én EBZ
“De term brede welvaart gaat over meer dan alleen geld en economie. Het gaat ook over veiligheid en een fijne (woon)omgeving. Mensen moeten eigen keuzes kunnen maken en talenten benutten. De wetenschap van geluk speelt daar een grote rol in. Ik kan mijn kennis over geluk meenemen in mijn rol als EBZ-lid. Omdat ik nog geen jaar lid ben van de EBZ, focus ik mij nu vooral op concrete resultaten en hoe ik mijn ervaring en talenten kan benutten. Bijvoorbeeld over talentontwikkeling en de arbeidsmarkt.

De EBZ is opgericht om de opgave waar Zuid-Holland voor staat vooruit te helpen en op te lossen. Met het netwerk en de kennis binnen Rabo Research kunnen wij een mooie bijdrage leveren aan EBZ. In Zuid-Holland zie je veel lokale boards, van Hoeksche Waard tot Den Haag. Ze zijn vaak kleiner dan de EBZ. We willen proberen om de lokale partijen en EBZ bij elkaar te brengen, zodat we nog grotere stappen vooruit maken. Wij geloven als coöperatie dat je alleen minder voor elkaar krijgt dan wanneer je samenwerkt. Het zit in ons DNA om altijd met relevante partijen samen te werken. De opgave voor Zuid-Holland is erg groot, dus niemand kan dat alleen. Niet de overheid, niet de onderwijsinstellingen en ook het bedrijfsleven niet. Ik geloof dat we alleen samen de Zuid-Hollandse economie en vestigingsklimaat kunnen vernieuwen, verduurzamen en versterken.

Bij Rabobank hebben we een ontzettend groot netwerk. Dit betekent dat we bepaalde klanten waar mee we al jaren samenwerken, kunnen koppelen aan de EBZ. Daarnaast brengen we veel kennis naar de board, bijvoorbeeld kennis over sectoren in het bedrijfsleven, HR en brede welvaart. Verder zijn we natuurlijk ook gewoon een bank met de bijbehorende voordelen. Mochten er concrete oplossingen voortkomen uit de EBZ, dan kunnen we financiering bieden. Bijvoorbeeld als de EBZ een woonoplossing biedt met duurzame woningen voor starters, dan kunnen wij dit als bank financieren.”

Van armoedebestrijding tot duurzame groei in Zuid-Holland
“Eén van de thema’s van brede welvaart is financieel gezond leven. Ook binnen de EBZ is dit een belangrijk thema. Veel bewoners in Zuid-Holland zijn welvarend, maar net zoveel mensen leven in de provincie onder de armoedegrens. Wij willen iedereen stimuleren om een stap te zetten naar een financieel gezonder leven. Dat doen we onder andere door initiatieven te steunen en op te zetten die goed zijn voor onze klanten. Zijn er bijvoorbeeld ondernemers die een personeelstekort hebben? Hoe kunnen we die ondernemers matchen met werkzoekenden?

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat óók in het mkb voldoende aandacht en tijd wordt besteed aan talentontwikkeling? Dat zijn vaak kleinere projecten. Zo hebben we samen met de EBZ de MKB’ter Challenge opgezet. Een initiatief waarbij we mkb’ers uitnodigen om met initiatieven te komen om bij- of omscholing te stimuleren. Het leeft, we hebben maar liefst 30 inzendingen ontvangen.

Verder staat verduurzaming en vergroening ook bij ons op de agenda. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het verduurzamen van bedrijventerreinen. Dat is het project Green Deal, waarbij wij in gesprek gaan met ondernemers over klimaatbestendigheid. We delen onze kennis en netwerken met hen. Bovendien denken we mee over financiële oplossingen. We proberen de opgave van de brede welvaart terug te brengen naar een klein deel, bijvoorbeeld door ondernemers te helpen. Of bij te dragen aan het verkleinen van het woningtekort door het aanjagen van optoppen. Dat is het benutten van daken van bestaande gebouwen door een of meerdere woonlagen toe te voegen en tegelijkertijd het gebouw te verduurzamen.

Ik vind het belangrijk om echt aan de slag te gaan met oplossingen. We kunnen wel dagenlang vergaderen en rapporten schrijven, maar dan gebeurt er weinig.

Met kleine stappen vooruit draag je bij een het grotere geheel. De opgave van brede welvaart gaat over heel Nederland. Als je het goed wil aanpakken, breng je dat terug naar de provincie. Daar is meteen ook het haakje met de EBZ. We kunnen het namelijk nog kleiner maken naar de regio’s en gemeenten binnen de provincie. Mijn collega’s van Rabobank gaan bijvoorbeeld in gesprek met ondernemers, lokale politiek en onderwijsinstellingen.

Toen ik bij de EBZ kwam, gaf ik aan dat ik een ambitieus type ben. Ik wil dat de ondernemers en inwoners van Zuid-Holland oplossingen zien. Alleen als je om te beginnen het probleem op lokaal niveau aanpakt, zie je wat mij betreft echt vooruitgang.”

Rabobank en de duurzaamheidsopgave
“Bij Rabobank vinden we dat als we geld verdienen, we dat moeten teruggeven. Voor de agrarische sector maakten we een paar miljard euro vrij om boeren te helpen naar een duurzaam bedrijfsmodel. Het geld dat wij verdienen stoppen we  terug in de maatschappij  door bijvoorbeeld ondernemers en woningbezitters te helpen te verduurzamen. En in Zuid-Holland kijken we met kennisinstituten naar slimme innovatieve oplossingen, bijvoorbeeld in het Westland waar ik woon. Daar wordt veel gedaan met aardwarmte als energiebron voor bedrijfsterreinen en woongebieden.

Omgaan met kritiek
Partijen als Greenpeace en Extinction Rebellion komen regelmatig op visite bij ons. Dat snap ik ook wel, want we zijn marktleider op heel veel gebieden in Nederland. Zo financieren we veel boeren in Nederland en zijn wij een belangrijke speler in de agrarische sector. Maar door vinger wijzen los je het probleem niet op. We zijn een oude bank die al 125 jaar meegaat en dat betekent dat we onderdeel zijn van een oude economie en maatschappij. Omdat we als Rabobank marktleider zijn, kun je ons juist gebruiken en benutten  om het probleem op te lossen. Als we goed gebruikmaken van onze marktpositie, kunnen we mogelijk een oplossing bieden voor een nieuw systeem. Dat zijn gesprekken die wij voeren met die partijen. Zo zie ik het ook graag in Zuid-Holland. We blijven veranderen. Ik zeg altijd tegen collega’s: ‘Als je niet van veranderingen houdt, heb je niks te zoeken bij Rabobank’. We passen ons altijd aan wat er buiten leeft. De wereld verandert continu en wij zullen mee moeten veranderen.”

Als EBZ zijn we blij met de komst van Renata Brabander en haar ambitie om Zuid-Holland te vernieuwen en te verduurzamen. Ook al is ze nog geen jaar lid van de EBZ, met de MKB’ter Challenge is er toch al een mooi, concreet resultaat geboekt.

Projecten zijn per definitie tijdelijk, met een kop en een staart dus. Maar hoe creëren we blijvende impact? Daarbij is het borgen van resultaten en het benutten van opschaalkansen essentieel. De deelakkoorden van onze Human Capital Agenda (HCA) richten zich op het creëren van duurzame waarde voor de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door samenwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen. Het sleutelwoord hierbij is BORGEN. Vorige week stond dit thema centraal tijdens de bijeenkomst van onze Learning Community. In een intervisie-omgeving deelden projectleiders en kwartiermakers hun ervaringen over het borgen van hun projecten.

De bijeenkomst van de Learning Community Human Capital Zuid-Holland vond plaats op locatie van de Food Innovation Academy (FIA), waar op dit moment hard wordt gewerkt aan een concept deelakkoord door twee van onze kwartiermakers. Waarom spraken we over BORGEN? Dit onderwerp werd gekozen op verzoek van de projectleiders en kwartiermakers zelf, die tijdens de vorige inspiratiesessie op 19 maart het belang ervan onderstreepten. Iedereen heeft er mee te maken. In een intervisie-omgeving, gefaciliteerd door het programmateam Human Capital, deelden ze daarom graag hun ervaringen en werd feedback aan elkaar gegeven.

“Borgen” is zo eenvoudig niet, zo was de conclusie die breed gedeeld werd. Samenwerking is niet eenvoudig, zeker waar het gaat om publiek-private samenwerking, met bedrijven, kennisinstellingen en vaak ook overheden.

De intervisie, aan de hand van praktijkcasuïstiek die door de deelnemers zelf werd ingebracht, werd ingeleid door twee presentaties.

Tips & tricks

Wim Bens (expert Publiek Private Samenwerking (PPS) en verbonden aan Katapult) deelde (wetenschappelijke) inzichten over borging van samenwerking en aanpakken. Hij vertelde over praktische ervaringen in het land en gaf tips and tricks. Hij deelde een schat aan ervaring met borging van PPS-en in het land. Onder andere gaf hij aan dat het bij borgen gaat om tenminste de volgende belangrijke elementen:

  • Borging doe je in belangrijke mate in het begin van het project: niet pas halverwege of aan het slot
  • Een gezamenlijke strategie, missie en visie met concrete doelstellingen
  • Gezamenlijke KPI’s
  • Gedeelde governance (op meerdere niveaus)
  • Gedeelde faciliteiten en infrastructuur
  • Gedeelde (structurele basis-) financiering
  • Gezamenlijke verantwoordelijkheid
  • Gewogen/ gedeelde / aanvullende belangen van partijen
  • Continu bevestigen en verdiepen van het draagvlak en het commitment (zeker gelet op de discontinuïteit die er vaak ontstaat tijdens de uitvoering van projecten)

Borgen van de opbrengsten van Energy Switch

Jacqueline van Krieken (TU Delft Extension School en projectleider) deelde haar ervaringen als projectleider van Energy Switch, dat als HCA deelakkoord eind 2024 afloopt. Als het gaat om borging, waren er volgens haar vooral verbeterpunten door scherpte bij de start van de samenwerking. Dit heeft ze samen met het team gaandeweg gecompenseerd door te zorgen voor duidelijke afspraken en het behoud van het commitment van de partners. “Borging betekent zorgen dat de resultaten blijven leven.“, aldus Van Krieken. Bij ons project gebeurt dit onder meer door kennis en processen helder de beschrijven en te delen via netwerken( zoals LinkedIn-groepen en websites). Maar ook door de resultaten en opbrengsten onder te brengen bij partners, zoals de Techniekcoalitie Zuid-Holland (eveneens een HCA initiatief, dat als samenwerking duurzaam bedoeld is). Haar boodschap is helder: “Zorg al bij de start met scherpte in onder andere commitment, visie en wijze van meten. En vier successen onderweg voor blijvend commitment. Kijk ook tijdig en in goed overleg met de partners waar de aanpak en resultaten na afloop van het project het  beste kunnen worden belegd.”.

Intervisie aan de hand van praktijkcasuïstiek

Na de twee (interactieve) presentaties gingen de projectleiders in intervisiegroepen (gemodereerd door programmateamleden Aad van Pelt, Ron Brans, Cees-Jan van Overveld en Henk Bakker) aan de slag met praktijkcasuïstiek. Het doel hiervan was om van elkaar te leren en de verbindingen tussen de verschillende human capital initiatieven te versterken.

Bij de praktijkcasus die werden besproken ging het bijvoorbeeld om de groeistrategie van Campus Gouda en het borgen van de aanpak rond Digicampus Grond-, Weg- en Waterbouw. En rode draad in de bespreking was, dat het bij borgen om zowel de ‘zachte’ factoren gaat (zoals menselijke relaties), als om harde aspecten. Denk bij dit laatste aan het vastleggen van heldere schriftelijke afspraken en het zorgen voor continuïteit door o.a. een uitgewerkt overdrachtsdocument van de projectleider aan de dragende partners.

Learning Community Human Capital voor maximale impact

Onze Learning Community Human Capital is een belangrijk onderdeel van het Bouwen-spoor van de HCA. De HCA hanteert een tweesporenstrategie: Doen en Bouwen. Het Doen-spoor richt zich op de uitvoering van deelakkoorden met meetbare doelstellingen, terwijl het Bouwen-spoor zich richt op het creëren van een structureel betere werking van de arbeidsmarkt in Zuid-Holland

Met één agenda en met een samenhangende aanpak, streeft de HCA naar een samenhangende aanpak die de vele mooie initiatieven in Zuid-Holland verbindt. Deze bijeenkomst stond in dat teken: de vliegwieleffecten van de projecten die dankzij de HCA mogelijk zijn gemaakt.

In deze column deelt Ron Brans, Strategisch Projectadviseur Human Capital, zijn persoonlijke ervaringen met en reflecties op het belang van inclusiviteit. In een tijd van constante veranderingen op de Zuid-Hollandse arbeidsmarkt, wordt het steeds belangrijker dat iedereen meetelt  en -doet én dat de kracht van diversiteit wordt benut. Ofwel, inclusie als een belangrijk kenmerk van open en daardoor innovatieve organisaties. In de Human Capital Agenda Zuid-Holland is het bevorderen van inclusiviteit een belangrijke pijler. Het is daarom één van de zeven routes, waarmee we toewerken naar een structureel verbeterde en toekomstbestendige arbeidsmarkt.

“Mijn vrouw heeft vier voornamen waarvan de laatste begint met een M. Zeker de oudere lezer begrijpt dan dat ik een goed katholiek meisje heb getrouwd. Aangezien ik zelf ook uit een dergelijk nest kom, ben ik binnen mijn groep gehuwd. Er was een tijd dat dit common practice was. De tijd van de verzuiling.

Die tijd ligt achter ons. Ik heb de afbrokkeling daarvan zien gebeuren. Enige tijd werd nog gedacht dat de bundeling van krachten de teloorgang kon tegengaan. Het CDA bundelde de christelijke zuilen uit de ARP, het CHU en de KVP, zoals later de PvdA en Groen Links hoopte de socialistische zuil te bundelen. De katholieke vakbond ging op in het FNV en de VARA ging samen met BNN.

Hoewel er ook positieve aspecten aan de verzuiling zaten, denk aan de zorg voor en ontmoeting met elkaar binnen de zuil door sociale lagen heen, draagt het in beginsel niet bij aan inclusie. Elke vorm van groepsindeling kan zorgen voor angst voor ‘de ander’, voor uitsluiting en toegespitst op de arbeidsmarkt voor ongewenst kwaliteits- en productiviteitsverlies. Niet voor niets is inclusie een van de lijnen binnen de Human Capital Agenda.

Het is immers alom bekend. Divers samengestelde teams presteren beter. Homogeen samengestelde beroepsgroepen daarentegen (denk bijvoorbeeld aan de door mannen gedomineerde sector als Aritifical Intelligence (AI), of de feminisering van het onderwijs) kennen ongewenste effecten. In dezelfde lijn zien we de bias in algoritmeontwikkeling en verminderde aandacht voor techniek.”

Kennisdeling

In onze podcastserie “Arbeidsmarkt van Morgen” besteden we in meerdere afleveringen aandacht aan inclusief ondernemen

Lees hier een waardevol onderzoek naar het ontwikkelen van verantwoorde AI

“Openstaan voor, nieuwsgierigheid, interesse het draagt bij aan diversiteit. Waar sectoren vanuit het adagium ‘onbekend maakt onbemind’ vaak uitkomen op het instrument publiciteitscampagne, kiezen we in sollicitatieprocedures vaak vooral iemand die op ons lijkt. Daar is de keuze voor het onbekende nog een onbeminde met negatieve uitkomsten tot gevolg.

Ik ben net terug van een vakantie in Zuidelijk Afrika. De negatieve gevolgen van apartheid zijn daar nog steeds pijnlijk zichtbaar. Tijd voor inclusie, voor het aangaan van duurzame relaties buiten de eigen groep. Eens kijken wat mijn vrouw daarvan vindt.”

– Ron Brans, Strategisch Projectadviseur Human Capital

Mobiliteit is een belangrijke randvoorwaarde voor een goed vestigingsklimaat. Daarom heeft de EBZ heeft een brandbrief ondersteund die op dinsdag 8 oktober werd aangeboden aan staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu. 

De Vervoerregio Amsterdam en Metropoolregio Rotterdam Den Haag verzorgen samen 68 procent het regionale vervoer in Nederland. Zij waarschuwen dat de bezuinigingen zullen leiden tot een verslechtering van de bereikbaarheid, met name in de regio’s. In Zuid-Holland willen we de komende jaren nog 235.000 woningen bijbouwen tot 2035. Daar hoort ook een kwalitatief goed openbaar vervoersysteem bij. De afgelopen jaren zijn er al diverse lijnen en haltes in de regio verdwenen. Verdere bezuinigingen zal zorgen dat er nog meer zullen verdwijnen.

Femke Brenninkmeijer, voorzitter EBZ:

Voor het vestigingsklimaat is openbaar vervoer belangrijk. We moeten juist investeren in mobiliteit om bedrijven en ondernemingen in de regio goed bereikbaar te houden, nu en in de toekomst. Het staat al vast op de wegen. Als het OV minder wordt zal dat bovendien tot nog meer files leiden.

Brandbrief en petitie
Maar liefst 400 lokale politici en bestuurders en meer dan 80 maatschappelijke organisaties en marktpartijen, hebben zich achter de oproep in de brandbrief geschaard. Vertegenwoordigers van de Vervoerregio Amsterdam en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, CEO’s van vervoersbedrijven HTM, RET en GVB, een woningcorporatie en werkgeversorganisatie VNO-NCW overhandigden gezamenlijk de brandbrief aan de staatssecretaris. Het doel: het kabinet overtuigen af te zien van de geplande bezuiniging van 110 miljoen euro op het openbaar vervoer. Lees hier de brandbrief.

De brandbrief onderstreept de cruciale rol van het openbaar vervoer in een goed functionerende, toegankelijke samenleving en roept de regering op om de plannen voor bezuinigingen te heroverwegen. De oproep om de bezuinigingen te stoppen wordt breed gedragen door reizigers. Een petitie met deze oproep, die de vervoerregio’s een week geleden startten, heeft inmiddels al ruim 27.000 ondertekenaars. Het is nog mogelijk de petitie te ondertekenen: methetov.petities.nl.

Op maandag 23 september ontving de EBZ, samen met de provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter en de gemeentes Rotterdam en Den Haag, voor de vijfde keer de top 160 uit bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden uit Zuid-Holland tijdens Het Diner. Het Haagse vervoerbedrijf en EBZ-lid HTM had voor deze gelegenheid haar Openbaar Vervoer Museum opengesteld.

Femke Brenninkmeijer op het podium met een krant in haar hand waarop de quote staat

In haar openingswoord haalde de voorzitter van de EBZ, Femke Brenninkmeijer, het Nederlandse succes op de Olympische Spelen aan. “Hoe slaagt zo’n klein land als Nederland erin om zo succesvol te zijn? Wat kan de triple helix in Zuid-Holland hiervan leren? Het antwoord daarop is: focus. De geheimen uit de sport kun je direct vertalen naar onszelf en onze opgaven: Breng focus aan op het samenbrengen van kennis en kunde en investeer in die plek. Focus op innovatie. En focus op het bereiken van de top!”

Brenninkmeijer benoemde dat in onze provincie de meeste ondernemers van Nederland gehuisvest zijn, maar liefst 500.000, van groot tot klein en van corporates tot mkb. Het is de meest kennisintensieve regio met een enorme focus op technisch talent. Zuid-Holland draagt voor 21% bij aan het BNP, en is cruciaal voor de staat van de landelijke economie. De oplossingen voor de grote nationale opgaves en transities liggen in Zuid-Holland.

Om te zorgen dat bedrijven kunnen blijven ondernemen en ontwikkelen binnen Zuid-Holland, roept de EBZ het Rijk op de randvoorwaarden te creëren waardoor bedrijven naar Zuid-Holland willen komen. “Wij zijn positief over de expliciete ambitie om het ondernemingsklimaat te versterken. Echter zijn wij kritisch op de voorgenomen bezuinigingen op het gebied van onderwijs, onderzoek en wetenschap. Hierdoor dreigt een hele generatie aan wetenschappelijk talent weg te vallen en verdwijnt er baanbrekend onderzoek uit Nederland.”

Brenninkmeijer sloot af door te stellen dat we moeten blijven focussen, innoveren en ontwikkelen: “Als je hetzelfde blijft doen weet je dat je in het volgende jaar niet meer de beste bent”.

Vervolgens riep Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag, de aanwezige parlementsleden op om te investeren in sterke regio’s, met een focus op de sterke, gezamenlijke kernsectoren van Zuid-Holland. Van Zanen vroeg het Rijk om de handen ineen te slaan om de ambities in de Groeiagenda Zuid-Holland te bereiken. Tenslotte benadrukte Rein ter Horst, CFO van de HTM, dat er innovaties en investeringen nodig zijn voor het behalen van de ambities in Zuid-Holland. Hij accentueerde specifiek de energievraag voor emissievrije bussen of de technologische industrie voor robots als chauffeur. Samenwerkingen, investeringen en innovaties helpen deze transities vooruit. Juist niet bezuinigen, maar investéren in openbaar vervoer.

 

Als eerste keynote spreker gaf Joris de Beer, president-directeur dsm-firmenich Nederland, een overzicht van hoe de staatsmijnen in 120 jaar zijn getransformeerd naar een internationaal bedrijf in gezondheid, voeding en beauty. Dsm-firmenich ondersteunt de Biotech Campus in Delft, waar 100 wetenschappers op wereldniveau samenwerken om tot de noodzakelijke groene groei te komen.

De Beer: “De voorgestelde bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie remmen deze samenwerkingen af, en dat is niet slim. Want we moeten veranderen, en we moeten vandáág veranderen. Daarbij moeten we juist de lange termijn in het oog houden.”

 

Als laatste spreker presenteerde Ilze Bot, hoogleraar Vasculaire Farmacologie aan de Universiteit Leiden, haar onderzoek. Op het Leiden Bio Science Park werken de Universiteit Leiden, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en een groot aantal biotech-bedrijven samen. In haar wetenschappelijk onderzoek naar slagaderverkalking werkt ze samen met onder andere het HMC Westeinde ziekenhuis en het UMC Utrecht aan innovatieve geneesmiddelen tegen hart- en vaatziekten. De afgelopen jaren is de samenwerking met het valorisatiebureau ook verstevigd, om vanuit dit onderzoek startups te vormen.

 

Tot slot werden we geïnspireerd door een fantastisch optreden van 75 studenten van de Dutch Academy of Performing Arts, de musicalschool van ROC Mondriaan. Wát een talent!

Tijdens Het Diner is het netwerk in Zuid-Holland verstevigd doordat de gasten uit het bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen elkaar hebben kunnen ontmoeten op informele wijze. We danken onze sprekers Femke Brenninkmeijer, Jan van Zanen, Rein ter Horst, Joris de Beer en Ilze Bot voor hun inspirerende bijdragen. Daarnaast danken we onze partners provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter, gemeente Rotterdam, gemeente Den Haag, dsm-firmenich, HTM en ROC Mondriaan voor het mede mogelijk maken van Het Diner. Samen zetten we de schouders onder het vernieuwen, verduurzamen en versterken van de economie en het vestigingsklimaat in Zuid-Holland.

 

 

 

——————————————————————————————————————————————-

 

Vorige week was het human capital initiatief ‘Via Delta’ een van de publiekstrekkers tijdens het Festival van de Toekomst van de provincie Zuid-Holland. Nergens anders vertoond in Nederland: De ROC’s bundelen de krachten om bedrijven, werkenden en werkzoekenden goed toe te rusten voor de huidige en toekomstige uitdagingen in de economie. Zuid-Holland wil koploper Leven Lang Ontwikkelen (LLO) worden en daar past dit samenwerkingsinitiatief helemaal in. Bundeling van opleidingen, menskracht en middelen om bedrijven en inwoners in Zuid-Holland beter te kunnen bedienen. Via Delta is nu een samenwerking van de ROC’s, maar zoekt in de komende jaren ook de samenwerking met het groene mbo, vakscholen, het hbo en private opleiders. Als Economic Board en Provincie Zuid-Holland zijn we trots dit mooie initiatief te ondersteunen.

Landelijk en regionaal  in Zuid-Holland staan we voor grote uitdagingen. De provincie kampt met de grootste arbeidstekorten van Nederland. Nooit eerder, konden bedrijven in Zuid-Holland zo lastig aan personeel komen als nu. Door de vergrijzing en de ontgroening blijft dit voorlopig een hardnekkig vraagstuk en dreigt human capital nog lange tijd een belangrijke rem te zijn op de economie en de realisatie van onder andere het woningbouwprogramma, de energietransitie en duurzaam ondernemen. Tegelijkertijd is er sprake van onderbenutting van talent en van mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Ook blijft de arbeidsproductiviteit in Zuid-Holland sterk achter bij wat nodig is voor een sterke economie en voor het waarborgen van brede welvaart.

Via Delta wil een doorbraak realiseren door een positieve LLO-leercultuur tot stand te brengen. Via Delta beoogt ‘onbenut arbeidspotentieel’ te begeleiden in duurzame ontwikkelpaden naar toekomstbestendig werk. Het beter benutten van arbeidspotentieel is één van de voornaamste ambities op de Human Capital Agenda Zuid-Holland. Op- en omscholing worden sterk gehinderd door slechte matching van vraag en aanbod. Via Delta wil deze matching verbeteren op basis van een effectieve skillsaanpak.

Van intentie naar vliegende start

In 2023 ondertekenden de bestuursvoorzitters van het Da Vinci College, Zadkine, Albeda, ROC Mondriaan en mbo Rijnland een intentieovereenkomst om serieus te gaan onderzoek hoe samengewerkt zou kunnen worden op het terrein van LLO. Met ondersteuning vanuit de Human Capital Agenda van de Economic Board en provincie Zuid-Holland ging een klein aanjaagteam onder leiding van Harry Nuys (projectleider, voormalig directeur Leerwerkloket Rijnmond) en kwartiermaker Harry de Bruijn (voormalig lid CvB ROC Mondriaan) aan de slag.

Het doel van Via Delta is om een sterke verbinding te leggen tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid. Door deze samenwerking helpt Via Delta zowel individuen als organisaties om passende opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden te vinden voor bij- en omscholing, waardoor mensen hun vaardigheden gedurende hun hele loopbaan kunnen blijven ontwikkelen. Via Delta zet de ROC’s aan tot maximale samenwerking met het bedrijfsleven en de overheid.

Ondertekening intentieovereenkomst door, van links naar rechts: Henrik Stevens (Da Vinci College), Marloes de Vries (Zadkine), Ron Kooren (Albeda), Hans Schutte (ROC Mondriaan) en Otto Jelsma (mboRijnland)

Één centraal aanspreekpunt, met een veelvoud aan “uitschenkpunten” in de provincie

Waar tot nu toe gescheiden werd gewerkt door de ROC’s bij het ondersteunen van bedrijven, branches, werkenden en werkzoekenden in Zuid-Holland, is nu nadrukkelijk gekozen voor één aanspreekpunt. Met daarachter de volle breedte van wat de ROC’s en hun partners te bieden hebben. Laagdrempelig, vraaggericht en op maat. Het ‘leveren’ vindt op locatie plaats, afhankelijk van de vraag. En ook wordt gezorgd voor zodanige verbindingen in de regio, dat mensen en bedrijven ook bij de afzonderlijke ROC’s of bij andere partners in Zuid-Holland terecht kunnen met hun vragen: ‘no wrong door’.

Harry de Bruijn, HCA kwartiermaker Via Delta: “Via Delta ontsluit de onderwijsinfrastructuur in Zuid Holland en bedient zo de arbeidsmarkt, levert een bijdrage aan de economische groei en versterkt de concurrentiepositie van bedrijven.”

Vier pijlers

Vier pijlers staan centraal voor Via Delta:

  1. Het versterken van een skillsgerichte ontwikkelvraag bij individuen, bedrijven en branches, publieke en private onderwijspartners in de regio (één skillsaanpak en één skillstaal4 voor harmonisering in de regio, op basis van vraagarticulatie).
  2. Het ontwikkelen van meerjarige ontwikkelpaden voor, door en mét werkgevers, het onderwijs, de overheid en sociale partners (regionaal comakerschap).
  3. Het flexibiliseren van aanbod voor leren en ontwikkelen op basis van vraagarticulatie (kort cyclisch onderwijs op basis van microcredentials, belangrijke spin-off naar initieel onderwijs).
  4. Het bevorderen van een leercultuur, anticiperend op ontwikkeling van de Regionale Werkcentra (RWC’s). Via Delta fungeert hierbij als het schakelpunt tussen publieke en private partners in de regio.

Human Capital Agenda Zuid-Holland verbindt en bundelt

Via Delta kan niet los worden gezien van de Groeiagenda en de Human Capital Agenda Zuid-Holland. De ROC’s zien de samenwerking ook nadrukkelijk als een belangrijk deel van hun bijdrage aan de afspraak, die partners in Zuid-Holland hebben gemaakt, om koploper LLO te worden. Een actieve leercultuur en een boost geven aan betere benutting van talent en potentieel gaat niet vanzelf. Daartoe moeten menskracht en middelen worden gebundeld en dat is precies het zetje dat vanuit de Human Capital Agenda is gegeven: stimulering vanuit de Economic Board en de provincie Zuid-Holland en de inzet van kwartiermaker Harry de Bruijn om het proces te versnellen en alle partners te betrekken.

Henk Bakker, programmamanager Human Capital Zuid-Holland: “Om dit initiatief daadwerkelijk van de grond te krijgen, was er aan de kant van de ROC’s behoefte aan versterking van het organisatievermogen. En dat hebben we met de inzet van de kwartiermaker graag mogelijk gemaakt. Op dit moment is Aad van Pelt, strategisch projectadviseur binnen ons Human Capital programmateam, ook in gesprek met Via Delta over het ontwikkelen van een Deelakkoord, waarmee een concreet scholingsprogramma voor mensen en bedrijven in Zuid-Holland mogelijk worden gemaakt. Ik vind het echt geweldig en in Nederland ook nog nergens anders vertoond, dat de ROC’s op deze wijze samen verantwoordelijkheid nemen voor de enorme economische en maatschappelijke opgave waar we in onze provincie voor staan. Met de Human Capital Agenda Zuid-Holland zorgen we voor concrete (scholings)projecten en zetten we ook in op het tegengaan van de eerder door provincie en EBZ vastgestelde versnipperde aanpak. Partners in Zuid-Holland werken nu op basis van een gezamenlijke visie en een gezamenlijke agenda. En daarbij hoort ook het bundelen van vraag, zoals bij de nieuw gevormde Techniekcoalitie Zuid-Holland en het bundelen van aanbod, zoals nu Via Delta. De uitdagingen zijn te groot om in je eentje op lossen. We zijn daarom heel erg blij met Via Delta.”

Andere partners, die op dit momenten verbonden zijn aan de gezamenlijke Via Delta aanpak, zijn aan de kant van de opleiders onder andere STC, Hogeschool Rotterdam, InHolland, het team ‘Evaluating Societal Impact’ (ESI) van de Erasmus Universiteit en Salta Group. Aan de kant van de bedrijven gaat het onder andere om Dura Vermeer, Batenburg Techniek, Croonwolter&dros, Heijmans, Dael, Stedin, Energycave, MKB Rijnmond, Itanks, Innovam, Opleidings- en Ontwikkelingsfonds van de Carrosseriebranche. En ook wordt  onder andere samengewerkt met de gemeente Rotterdam, gemeente Den Haag, de zeven Arbeidsmarktregio’s en UWV in Zuid-Holland, FNV Rijnmond en PPS-en op de energie- en grondstoffentransitie vanuit de MBO en HBOinstellingen. Helemaal in lijn met de ‘samen de schouders eronder’-lijn van de Human Capital Agenda Zuid-Holland van de Economic Board en de provincie Zuid-Holland.

Festival van de Toekomst

Afgelopen donderdag had Via Delta een mooie, prominente plek op het Festival van de Toekomst. In deze workshop werd een presentatie gegeven door Harry Nuys en Aad van der Werf over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en wat dat betekent voor de ontwikkeling van onze vakmensen. Daarnaast werd de rol van het MBO als katalysator voor deze ontwikkeling belicht, met speciale aandacht voor de programma’s en initiatieven die de grote ROC’s in Zuid-Holland hebben genomen met de lancering van Via Delta.