Het Havenindustrieel Complex staat voor grote transformatieopgaven op verduurzaming, digitalisering en het aantrekken van nieuwe business. Het eigenaarschap voor deze gebiedsgerichte opgave ligt bij de stuurgroep Havenvisie. Veel zaken kunnen worden opgepakt met de partners binnen het havengebied, maar steeds vaker is ook betrokkenheid van andere regionale partners nodig

EBZ is het regionale platform voor het havengebied waar de verschillende (door het Havenbedrijf Rotterdam en bedrijven) gevraagde voorwaarden voor de transitie besproken en belegd worden.

De EPZ, economic board van Zuid-Holland, focust de komende jaren op vijf strategische initiatieven: Haven in transitie, Feeding & greening megacities, Life Sciences & Health, Cybersecurity en Smart industry. Dat besloten de leden van de EPZ op 21 april.

De EPZ heeft de ambitie economische groei en werkgelegenheid in Zuid-Holland aan te jagen. De board doet dat door alle relevante netwerken – bedrijven, clusters, netwerken, kennisinstellingen, beroepsonderwijs, lokale en regionale overheden – samen te brengen. Deze tafel bundelt kennis, inzichten, bestuurskracht én netwerken en maakt afspraken over het versnellen van deze vijf strategische initiatieven van regionaal belang.

Groei en banen

De EPZ focust op Haven in transitie, Feeding & greening megacities, Life Sciences & Health, Cybersecurity en Smart industry. Deze initiatieven hebben de potentie om een forse bijdrage te leveren aan economische groei en nieuwe banen in de regio. Daarbij staan ze voor opgaven die betrokkenheid en actie vragen vanuit de hele ‘triple helix’.

Deze initiatieven worden minimaal één keer per jaar uitgebreid in de EPZ geagendeerd. De eigenaars van deze initiatieven presenteren de voortgang en doen voorstellen voor afspraken en acties die via EPZ moeten worden opgepakt, incl. trekkers, beoogde uitkomsten en planning.

Haven in transitie

Tijdens de EPZ-vergadering van 21 april stond één van deze strategische initiatieven centraal: Haven in transitie. Allard Castelein, directeur van het Havenbedrijf Rotterdam en EPZ-lid, presenteerde de trends en ontwikkelingen die spelen rond het Havenindustrieel Complex en de acties die de kernspelers in dit gebied oppakken om hier adequaat op in te spelen. De discussie richtte zich op de rol die EPZ en EPZ-leden kunnen en willen pakken om de kernspelers te ondersteunen en de transitie te versnellen. Zo werd afgesproken om samen een experiment te starten om leven lang leren te versnellen. De ambitie is vijftig werknemers of werkzoekenden te gaan omscholen richting banen verbonden aan Wind op Zee.

Tijdens het eerste halfjaar van de uitvoering van de Infradeal Zuid-Holland hebben de partners 45 leerwerkplekken voor jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt gecreëerd. De coalitie ligt op koers om in september de doelstelling van 100 plekken te halen.

Op 12 september 2016 hebben twintig vertegenwoordigers van bedrijven, onderwijs en overheden onder leiding van de EPZ een deal getekend om komende jaren 300 leerwerkbanen voor jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt te creëren door het bundelen en slim inzetten van de social return verplichtingen op infraprojecten.

Schuldenproblematiek

Belangrijk knelpunt is dat verschillende jongeren zijn uitgevallen vanwege schuldenproblematiek. Deurwaarders leggen beslag op hun inkomen uit hun leerwerkbaan, waardoor zij er financieel niet op vooruitgaan. Dat werkt demotiverend. Gemeenten werken aan oplossingen voor dit probleem. Een uitdaging voor de partners is de invulling van de ca. 50 vacatures voor de leerwerkbanen die zij de komende maanden creëren. Uit de ervaringen tot nu toe blijkt dat wervende voorlichtingsbijeenkomsten belangrijk zijn om voldoende jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt te vinden die op deze leerwerkplekken aan de slag willen. Tijdens deze bijeenkomsten presenteren SPG Infra vakopleidingen en de bouwsector de inhoud van de banen en de aantrekkelijke voorwaarden zoals een contract binnen vier weken en een mooi salaris.

Een kijkje in de sector

De Stuurgroep Infradeal heeft op 5 april besloten dat er nadruk op de voorlichting moet komen om jongeren te interesseren voor de leerwerkbanen. Betrokken gemeenten kunnen de infrasector meer ruimte geven om potentiële kandidaten een kijkje te geven in de sector. Tijdens de meeting met alle dealpartners op 29 mei zullen de partners best practices uitwisselen over initiatieven om jongeren te interesseren voor de deal en begeleiding van jongeren als ze aan het werk zijn, zoals Matchmakers in de Drechtsteden.

De bestuurlijke ‘Uitvoeringsalliantie’ rond het Regionaal Investeringsprogramma is op 4 april jl voor het eerst bijeen geweest. Gezamenlijk willen de leden zich inzetten om de projecten van Regionaal Investeringsprogramma tot realisatie te brengen.

Het Regionaal Investeringsprogramma is in december 2016 vastgesteld. Dit programma is opgesteld door de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (MRDH), de provincie Zuid-Holland (PZH), de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ) en de regio’s Holland Rijnland en Drechtsteden. Ook voor de uitvoering van het Regionaal Investeringsprogramma hebben zij de handen ineen geslagen.  De bestuurlijke ‘Uitvoeringsalliantie bestaat uit elf bestuurders van bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voorzitter is Maarten Struijvenberg (wethouder Economische Zaken van de gemeente Rotterdam). Vanuit de EPZ nemen deel Karel Luyben (TU Delft), Martin van Gogh (Hoogendoorn/Batenburg Techniek) en Leonard Geluk (Haagse Hogeschool).

Roadmap

Op de agenda stond onder andere het Jaarplan 2017 voor de implementatie van de Roadmap Next Economy (RNE). De RNE heeft ook op Europees niveau succes opgeleverd. Eurocommissaris Sefkovic erkent de noodzaak voor een meer geaggregeerde manier van EU financiering van deze unieke integrale aanpak. Hij stelt menskracht en expertise beschikbaar om samen met de regio een plan voor een regionaal investeringsplatform uit te werken. Er is een eerste lijst van 33 projecten, die deels nieuw zijn en die deels al in het Regionaal Investeringsprogramma staan. Het streven is om er daarvan in de komende maanden minimaal 10 op te werken naar business cases.

Geothermie

Verder stond het thema ‘energietransitie’ op de agenda. De aandacht gaat vooral uit naar het faciliteren van warmte-initiatieven. Op 23 maart jl hebben de PZH, Havenbedrijf Rotterdam, Eneco, Gasunie en Warmtebedrijf Rotterdam een intentieverklaring ondertekend met als doel het gezamenlijk realiseren van een hoofdinfrastructuur voor warmtetransport. De PZH heeft € 65 miljoen beschikbaar in een warmteparticipatiefonds. Bezien zal onder andere moeten worden hoe gemeenten op deze hoofdinfrastructuur kunnen aansluiten. Belangrijk in relatie hiermee zijn ook de mogelijkheden om geothermie te benutten. De kansen daarvoor in de regio zijn groot. Er zijn concrete initiatieven, vooral in Westland. Een op hoofdlijnen opgestelde business case laat een positief resultaat zien. Nu moet worden zorggedragen dat concreet ‘de hand aan de boormachine’ wordt geslagen. Ook elders in de regio zullen initiatieven worden gestimuleerd. De PZH denkt aan het oprichten van een alliantie ‘aardwarmte’, zoals die er ook is voor ‘warmtetransport’.

De bestuurders zullen nog vóór de zomer weer bij elkaar komen om zich te buigen over de stand van zaken van de uitvoering van het Regionaal Investeringsprogramma en daar waar nodig steun in de rug te geven voor de realisatie van projecten.