Afgelopen donderdagavond was het zover: de vierde editie van Het Diner, hét jaarlijkse regio-evenement waar Zuid-Hollandse sleutelspelers uit bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden bijeenkomen. Het Diner vond plaats op een inspirerende locatie, namelijk het Depot Boijmans van Beuningen in Rotterdam. In samenwerking met de provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter, de gemeente Rotterdam en de gemeente Den Haag organiseert de EBZ dit evenement één keer per jaar. Ook dit jaar was het een geslaagde editie, gekenmerkt door boeiende toespraken, waardevolle ontmoetingen en niet te vergeten een smaakvol diner.

Tijdens het diner werden inspirerende inzichten gedeeld door: Jaap Smit (EBZ-voorzitter en Commissaris van de Koning), Ludo Baauw (CEO van Intermax) en Jeroen van den Hoven (professor Ethiek & Technologie bij de TU Delft). De avond werd afgesloten met een bijzondere muzikale bijdrage van het trio Ponta Alberta, bestaande uit drie internationale studenten van Codarts: Renzo uit Uruguay, Rafael uit Portugal en Lydia uit Griekenland. Onze oprechte dank gaat uit naar de medeorganisatoren en de aanwezigen die hebben bijgedragen aan deze onvergetelijke avond!

In aanloop naar de verkiezingen

Vandaag vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Voor realisatie van noodzakelijke economische en infrastructurele veranderingen heeft de EBZ de afgelopen jaren steun gekregen vanuit de nationale politiek en de Rijksoverheid. Het is belangrijk dat we verder investeren in vernieuwing en daarnaast innovatie niet opofferen voor opportunistische korte termijn doelen. We hopen dan ook in de komende jaren onze goede samenwerking met de nationale politiek en de Rijksoverheid voort te kunnen zetten, want we hebben elkaar hard nodig. Met het oog op de aankomende verkiezingen deelden drie sprekers hun verhaal.

Aan het woord: Jaap Smit over nationale opgaven 

De avond werd afgetrapt door Jaap Smit, EBZ-voorzitter en Commissaris van de Koning in Zuid-Holland. Hij benoemde dat in deze tijd van geopolitieke spanningen en transities behoefte is aan groot denken. Dat geldt ook voor onze provincie waar een aantal grote nationale opgaven speelt. Met de Groeiagenda Zuid-Holland dragen we als EBZ bij aan deze nationale opgaven. De Groeiagenda hebben we in 2021 opgesteld en is gericht op innovatie en vernieuwing in onze regio.

De nationale opgaven, zoals afgelopen donderdag geformuleerd door Jaap Smit zijn de volgende:

  • Woningbouw: in dit gebied moeten in de komende tien jaar 250.000 woningen komen, meer dan 25% van de nationale woningbouwopgave.
  • Brede Welvaart: Zuid-Holland heeft regio’s met laagste brede welvaart van Nederland
  • Mobiliteit: de top-5 van de bereikbaarheidsknelpunten van Nederland bevindt zich in Zuid-Holland.
  • Klimaat: Zuid-Holland is verantwoordelijk voor 1/3 van de nationale CO2-uitstoot.
  • Strategische autonomie: Zuid-Holland is een provincie met een aantal sterke economische sectoren. Sleuteltechnologieën uit die sectoren zijn van groot belang voor de strategische autonomie van Nederland en de EU.

Met welke concrete doelstellingen draagt de Groeiagenda Zuid-Holland bij aan de oplossing van deze nationale opgaven?

  • 40% van de nationale opgave voor CO2-reductie
  • 15% productievere beroepsbevolking
  • 25% van de nationale woningbouwopgave (250.000 woningen in tien jaar)

En tot slot: welke 3 kernboodschappen heeft Jaap Smit voor de nieuwe Tweede Kamerleden en het nieuwe kabinet?

  1. Bezuinig niet op innovatieve fondsen; die verdienen zichzelf terug.
  2. Als écht Elke Regio Telt, moeten we ook aandacht hebben voor de armste gebieden in Nederland, die liggen in de Randstad.
  3. Koester de industrie met bijbehorende kennisnetwerken als drijvende krachten voor vernieuwing en innovatie.

Ludo Baauw aan het woord met een ondernemersvisie

De tweede spreker was Ludo Baauw, CEO van Intermax, een Rotterdams IT-bedrijf. Hij vertelde over het ontstaan van zijn bedrijf in de tijd dat er nog geen internet was. De uitdagingen waar hij als ondernemer tegenaan is gelopen, zoals regeldruk, personeelstekort, opportunisme en onvoorspelbaarheid. En de kansen die hij ziet op het gebied van vertrouwen en samenwerken, delen en accepteren en keuzes maken. Hij deed een oproep voor het benoemen van een Minister van Digitale Zaken en benadrukte tevens het belang van opleiden en internationaal talent voor bedrijven. Dit zou de nieuwe Tweede Kamer juist moeten stimuleren in plaats van afremmen.

Professor Jeroen van den Hoven over de kansen en bedreigingen van AI

De laatste spreker was Jeroen van den Hoven, professor Ethiek & Technologie aan de TU Delft. Hij vertelde over innovatie in de tijd van artificiële intelligentie. De bedreigingen die artificiële intelligentie met zich meebrengt, maar ook de kansen die het biedt voor bedrijven om op een verantwoorde manier te innoveren en voorbeelden van startups die dit al succesvol doen.

Met de waardevolle ontmoetingen nog vers in ons geheugen, kijken we terug op een geslaagde vierde editie van Het Diner in de ambiance van het Depot Boijmans Van Beuningen. We zijn dankbaar voor de bijdragen van sprekers Jaap Smit, Ludo Baauw en Professor Jeroen van den Hoven, die elk vanuit hun eigen expertise een verrijkend perspectief boden op de nationale opgaven en kansen voor innovatie. Met de verkiezingen in aantocht en een heldere focus op de toekomst, kijken we uit naar een volgende editie van Het Diner. Alleen samen kunnen we de uitdagingen van onze regio doorgronden. We hopen dat het momentum van deze avond leidt tot vruchtbare samenwerkingen die zullen bijdragen aan het vernieuwen, verduurzamen en versterken van de economie en het vestigingsklimaat in Zuid-Holland.

Nederland staat voor een reeks immense uitdagingen, en technologische innovatie speelt hierbij een cruciale rol. Tegelijkertijd worstelen we met een schrijnend tekort aan technisch talent. In dit licht was het slim dat Nederland het initiatief nam om internationaal talent aan te trekken door middel van een gunstige fiscale regeling, beter bekend als de “expatregeling” of de “30%-regeling.” Het succes van deze regeling heeft zelfs andere landen geïnspireerd om soortgelijke maatregelen te implementeren. Bovendien heeft Nederland de reputatie van een land met een stabiele en betrouwbare overheid en voorspelbaar beleid.

Aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden onmisbaar voor internationaal talent

De officiële naam is ‘regeling voor extraterritoriale kosten voor ingekomen werknemers’ (EKIW). Deze fiscale regeling werd in 1964 geïntroduceerd om vooral expats die in Nederland komen werken en extra kosten moeten maken, zoals verhuiskosten, tegemoet te komen. Werkgevers krijgen de mogelijkheid om maximaal 30 procent van het salaris belastingvrij uit te keren aan hun buitenlandse werknemers die tijdelijk in Nederland werken. Dit resulteert in een hoger nettosalaris voor de expats. Werken in Nederland werd hierdoor aantrekkelijker gemaakt voor buitenlandse werknemers. Als EBZ stimuleren we dit van harte: we kunnen niet zonder internationaal talent en daar zijn aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden voor nodig.

30%-regeling onder vuur

In 2019 heeft Nederland de regeling echter al op basis van internationale vergelijkingen teruggebracht, waardoor buitenlandse werknemers sindsdien maximaal 5 jaar in plaats van 8 jaar van deze regeling gebruik kunnen maken. Nu heeft de Tweede Kamer, zonder verder onderzoek af te wachten en zonder organisaties te raadplegen waarvan personeel gebruikmaakt van deze regeling, besloten om deze regeling te versoberen.

Eerder hebben onderzoekers, leraren, regionale ontwikkelingsmaatschappijen, arbeidsmarktspecialisten, werkgevers, industrieverenigingen en vele anderen zich al uitgesproken tegen dit ondoordachte plan. Voor kleine, gespecialiseerde bedrijven is dit bijzonder problematisch omdat zij simpelweg internationaal talent nodig hebben en concurreren op een internationale markt. Het opofferen van de expatregeling zou, volgens het plan, geld opleveren om de rente op studieleningen op 0% te houden. Maar vermeende toekomstige belastinginkomsten zijn een utopie, omdat minder internationaal talent voor Nederland zal kiezen. De uittocht van regionale hoofdkantoren is al begonnen en succesvolle Nederlandse startende bedrijven moeten noodgedwongen naar het buitenland uitwijken, anders gaan ze hier ten onder. De Tweede Kamer slacht de gans met de gouden eieren.

Vadim Lazuko, medeoprichter van InspireXchange: “InspireXchange is een digitale accelerator die onlangs van start is gegaan. Van daaruit heb ik dagelijks contact met startups en scale-ups en pleit ik voor hun vestiging in Nederland. Mijn rol bestaat er vaak uit om deze bedrijven te overtuigen om hierheen te verhuizen, en ik ben erachter gekomen dat de 30%-regeling een cruciale factor is in hun besluitvormingsproces. Daarom is het behouden en verbeteren van prikkels voor expats niet alleen gunstig, maar ook essentieel voor ons voortdurende succes bij het aantrekken van internationaal talent.”

Lakuzo vervolgt: “Tien jaar geleden ben ik verhuisd naar Nederland, een reis die gepaard ging met ongemak en aanzienlijke kosten. Gezien de toenemende concurrentie om talent en de economische expansie tussen de EU-landen is het absoluut noodzakelijk dat het Nederlandse beleid niet alleen de uitdaging aangaat, maar deze ook overtreft. Dit zou ook betere prikkels moeten omvatten voor expats die vaak met aanzienlijke extra kosten te maken krijgen en als gevolg daarvan andere landen kunnen verkiezen boven Nederland.”

Na onverwachte technische problemen is het nu duidelijk geworden dat de geplande renteverlaging voor studieschulden in 2024 niet gerealiseerd kan worden. De dubieuze koppeling van deze twee vraagstukken staat daarmee op losse schroeven.

Onze oproep

We zijn graag bereid de Nederlandse overheid te ondersteunen bij het oplossen van technische problemen, maar hiervoor is internationaal talent van essentieel belang. De energietransitie, digitalisering en andere innovaties zullen stagneren zonder toegang tot internationaal talent. Daarom roepen we de leden van de Eerste Kamer op om het voorstel om deze regeling te versoberen te beoordelen op kwaliteit en daarom tegen te stemmen. Het behouden van de 30%-regeling is van vitaal belang voor de innovatie en economische groei van Nederland.