Groeiagenda Conferentie: oproep aan de overheid om met duidelijke, doordachte regelgeving te komen rondom brede welvaart

Brede welvaart is een concept dat de afgelopen tijd meer en meer onder het vergrootglas is komen te liggen in Zuid-Holland. De welvaart in onze regio gaat namelijk niet alleen over geld, maar reikt verder dan dat. Het is belangrijk om naast het BNP ook sociale en ecologische welzijnsindicatoren mee te nemen wanneer wordt gekeken naar welvaart. Iedereen verdient een acceptabel niveau van brede welvaart. De analyses van onder andere de Rabobank wijzen uit dat de brede welvaart in Zuid-Holland achterblijft op het Nederlands gemiddelde. Het concept ‘brede welvaart’ stond dan ook centraal tijdens de tweede Groeiagenda Conferentie. Vertegenwoordigers van de 80 partners van de Groeiagenda Zuid-Holland en andere geïnteresseerden kwamen eind juni samen. De Groeiagenda Zuid-Holland is een initiatief om samen te werken aan kansen en uitdagingen in de regio.

Scheiding doorbreken

Prof. Dr. Martin de Jong lichtte toe wat brede welvaart is door het expliciet af te zetten tegen ‘enge welvaart’. Volgens Martin de Jong wordt bij enge welvaart alleen gekeken naar het Bruto Nationaal Product, een indicator van financiële rijkdom. Hij liet zien dat de beleving van brede welvaart gekoppeld is aan een ruimtelijke uitdaging: steeds meer heeft de ‘creatieve klasse’, de mensen die vooral met hun hoofd werken, de betere plekken in de stad opgeëist. Dichter bij scholen, ziekenhuizen, in het groen, schoner, beter bereikbaar. Zo ontstaat een scheiding die je doelbewust moet willen doorbreken.

Rol voor bedrijven en overheid

Otto Raspe, hoofd Rabo Research Regio’s, Innovatie, Duurzaamheid en Ondernemerschap, zei blij te zijn dat het coalitieakkoord van het nieuwe provinciebestuur brede welvaart centraal zet. Want het onderzoek van de Rabobank, waarbij jaarlijks 10.000 mensen geïnterviewd worden, laat zien dat Zuid-Holland, ondanks alle potentieel, lager scoort dan de rest van Nederland als het om brede welvaart gaat. Hij deed een oproep aan de Groeiagenda Zuid-Holland om ervoor te zorgen dat méér bedrijven opschuiven van de middenmoot naar de kopgroep van ondernemers die hun schouders onder de grote veranderingen zetten waar we als samenleving doorheen gaan. Hij vertelde dat 10% van de bedrijven koploper is en dat deze groep laat zien wat de transitie teweegbrengt voor de brede welvaart. EBZ staat Zuid-Hollandse partijen ten volste bij in deze transities, die vervolgens kunnen dienen als voorbeeld voor de rest: dus ook het kleiner mkb.

Ook Fedde Sonnema, directeur van DSM Delft en van de Biotech Campus Delft, benadrukte de rol van bedrijven en riep de overheid op om met duidelijke, doordachte regelgeving te komen. Hij pleit voor relevante regelgeving die, juist door duurzaamheid te stimuleren, zorgt dat industrie en regio samenwerken. Als voorbeeld noemde hij biobased grondstoffen. Onze overheid heeft de toepassing ervan in brandstoffen gestimuleerd, maar voor biobased materialen was er geen kader of beleidsmatige druk, waardoor Nederland hierin achterloopt. In Zuid-Holland bevindt zich het grootste biobased cluster van Europa, maar daarnaast ook het grootste petrochemische cluster van de wereld, de grootste zeehaven van Europa, infrastructuur en verbindingen naar het achterland, sterke ecosystemen, en kennisinstellingen van wereldformaat. Zuid-Holland heeft daarom een unieke uitgangspositie om een belangrijke rol te spelen in de circulaire economie. Het DNA van Zuid-Holland vraagt dus om een actieve rol in de circulaire economie. De EBZ neemt hierin een actieve houding aan als onderdeel van de Groeiagenda Zuid-Holland en ondersteunt daarom een taskforce op het gebied van circulaire economie.

Dat de provincie die rol voor zichzelf ziet, werd beaamd door de directeur Economie, Ton Jonker. Hij gaf aan dat er uiterlijk 2025 een brede welvaartsagenda Zuid-Holland wordt geformuleerd. Tegelijk is er een grote uitdaging om voldoende fysieke ruimte te hebben voor alle zaken die we in de provincie nodig hebben. We zullen deze slim en multifunctioneel moeten inzetten. Waar de provincie eerder in een faciliterende rol zat (‘We proberen zoveel als we kunnen mogelijk te maken’), zal ze nu veel meer gaan sturen op wat wel en wat niet kan.

Van groei naar bloei

Paul Schenderling, econoom, schrijver en spreker rondde de conferentie af met een vlammend betoog over ‘postgroei’. Hij liet zien dat kleine, marginale veranderingen de wereld niet gaan redden. Van de 9 wereldwijde ecosystemen die het leven op aarde mogelijk maken, zijn bij 6 al de grenzen overschreden. Als maatschappij moeten we loskomen van een eenzijdige focus op economische en consumptiegroei. We moeten zorgen dat we groeien in kwaliteit van leven, naar ‘een gelukkiger Nederland dat binnen de draagkracht van de aarde leeft’, oftewel ‘van groei naar bloei’.

Ed Brinksma, Voorzitter van het College van Bestuur van Erasmus Universiteit Rotterdam: “Wij zijn één van de rijkste landen ter wereld en we hebben niet genoeg leraren voor de klas. We hebben ecologische problemen, we hebben sociale problemen. Kortom, het systeem werkt niet meer als we alleen maar op geld sturen. Dus we moeten ook echt op een bredere manier over welzijn en welvaart nadenken.”

Urgentie om in Zuid-Holland te investeren blijft groot

In 2021 presenteerde een brede coalitie van 80 partijen in Zuid-Holland de Groeiagenda Zuid-Holland. Die is nodig omdat de regio voor grote uitdagingen staat. In Zuid-Holland wonen 3,7 miljoen mensen en de komende decennia komen er nog eens 400.000 mensen bij. Dat zet druk op de woningmarkt, arbeidsmarkt en bereikbaarheid. In Zuid-Holland worden ruim 200.000 nieuwe woningen gebouwd, een kwart van het aantal dat in Nederland nodig is. Zuid-Holland is ook de plek waar de energietransitie moet plaatsvinden en kan 40% van de nationale CO2 reductie leveren. De uitdagingen hebben door hun omvang nationale urgentie. Gezamenlijke investeringen van rijk, regio, bedrijven en kennisinstellingen in de Groeiagenda Zuid-Holland leiden tot 12% extra economische groei en 120.000 nieuwe banen.

Meer weten over de door het Groeifonds geselecteerde projecten? Kijk hier.