Personeelstekort kan de tuinbouw ernstig beperken

De personeelstekorten in de tuinbouw zijn groot. Gert Mulder, directeur van brancheorganisatie GroentenFruit Huis, schat de tekorten bij zijn achterban (handelsbedrijven) op zo’n 10 tot 15%, en ook andere schakels in de versketen zoeken naarstig naar knappe koppen en ‘handjes’. Daarom startte afgelopen maanden een deelakkoord voor het regionale tuinbouwcluster: het Human Capital Akkoord Greenport.

 

“De tuinbouwsector is een ongelooflijk innovatieve sector, en we zijn wereldwijd koploper in kennis. maar als we er niet voor zorgen dat er voldoende personeel aanwezig is, dan gaan we achterlopen”, vertelt gedeputeerde Adri Bom Lemstra. Gert Mulder, directeur van brancheorganisatie GroentenFruit Huis: “Arbeid is op de langere termijn een beperkende factor voor onze sector.”
De nood is dus hoog. Daarom is er een apart deelakkoord voor de Greenport. Onlangs keurde de taskforce van het Human Capital Akkoord het plan van aanpak voor dit deelakkoord goed. In het plan van aanpak staan acties als het bijscholen van werknemers in de tuinbouw op het gebied van automatisering en digitalisering. Het plan van aanpak wordt nu vertaald in een subsidieaanvraag richting Economic Board Zuid-Holland en provincie Zuid-Holland. Naar verwachting komend voorjaar moet het deelakkoord officieel worden, vertelt kwartiermaker Gerard van Oosten.

Doel van het Greenport-deelakkoord is onder meer het werven en begeleiden van 3.250 nieuwe medewerkers voor het regionale tuinbouwcluster. Ofwel: mensen van binnen en buiten de sector de kas in krijgen! Daarnaast worden tot en met 2023 enkele honderden ondernemers in de tuinbouw ondersteund bij het versterken van het werkgeverschap en wordt gewerkt aan een passend aanbod van onderwijs, opleidingen en trainingen.

Hoe reageert de tuinbouwsector op het Human Capital Akkoord?

Gerard van Oosten: “De noodzaak om aandacht te geven aan de Human Capital-ontwikkeling voor de Greenport heeft breed draagvlak. Iedereen is positief over de insteek om een tuinbouwbrede aanpak te kiezen, dus techniek, uitgangsmaterialen, productie, verwerking en afzet. Ook onderkennen de partijen dat we meer rendement kunnen realiseren door het huidige aanbod van opleidingen en trainingen beter op elkaar én op de vraag van de ondernemers af te stemmen.”

Welke uitgangspunten heeft het deelakkoord Greenport?

“Het wordt een ondernemersgedreven agenda, die aansluit op het Innovatiepact van Greenport West-Holland. Met een aantal groepen van ondernemers en in samenspraak met lokale overheden worden uitvoeringsagenda’s ontwikkeld voor vraagstukken die deze ondernemers belangrijk vinden. We willen bovendien aansluiten bij bestaande initiatieven in de sector, zoals het aanbod van opleidingen van de onderwijsinstellingen, HortiHeroes, Let’s Work, Go Go Greenhouse, Kas Groeit en de Stagestimulator. In overleg met de ondernemers kijken we waar we de initiatieven onderling kunnen verbinden en versterken om een betere aansluiting op de behoefte van de arbeidsmarkt te krijgen.”

Wat wordt gedaan op het gebied van werknemers?

“Het deelakkoord richt zich op alle functieniveaus: van praktische mbo-functies, tot de meer specialistische hbo en wo-functies. We proberen nieuwe doelgroepen te bereiken, onder meer door te werken aan het imago van de sector. En we willen bestaande medewerkers behouden voor de tuinbouw, al dan niet bij dezelfde werkgever. Daarbij kun je denken aan onder meer het bieden van opleidingen. Het doel: 3.250 medewerkers helpen van ‘werk naar werk’.”

Wat wordt gedaan aan ondernemerskwaliteiten?

“De vraag is: hoe kunnen huidige en toekomstige ondernemers ervoor zorgen een aantrekkelijke werkgever te zijn voor nieuwe en bestaande arbeidskrachten? Het gaat overigens niet alleen om vaste dienstverbanden, maar ook om de duurzame inzetbaarheid van zzp-ers en flexibele arbeidskrachten. In de periode 2020 tot en met 2023 willen we 500 ondernemers daarin getraind hebben.”

Hoe belangrijk is samenwerking voor het slagen van het Human Capital Akkoord voor de Greenport?

“De aanpak van het Human Capital Akkoord slaagt alleen als er een goede samenwerking is tussen de deelnemende partijen. Als partijen daar, vanuit de eigen kracht en expertise, aan bijdragen, zullen de resultaten beter zijn dan wanneer ieder voor zich blijft werken. Daar ligt ook de meerwaarde voor de ondernemers. Dat zullen we voortdurend duidelijk moeten maken bij de projecten en activiteiten en de communicatie.”

Welke partijen zijn inmiddels aangehaakt bij het deelakkoord?

“Partijen uit onderwijs, private opleiders, gemeenten en enkele bedrijven staan positief tegenover deelname aan het Human Capital Akkoord. De komende periode is het belangrijk dat meer bedrijven gaan meedoen. Een belangrijke rol is er voor de ondernemersorganisaties. We overleggen met VNO-NCW Westland-Delfland, Glastuinbouw Nederland, GroentenFruit Huis, Plantum en AVAG. Belangrijk is dat het Human Capital Akkoord bijdraagt om het beleid van deze organisaties op het thema arbeid en scholing uit te voeren.”

Wat gebeurt de komende maanden?

“De komende periode moet het definitieve Human Capital Akkoord tot stand komen en worden ondertekend door partijen. Met dit akkoord dienen we de aanvraag voor ondersteuning in bij de provincie Zuid-Holland. Hierover moet in de eerste maanden van het nieuwe jaar een besluit komen. Ook na de ondertekening kunnen partijen nog aanhaken. Daarnaast zijn we gestart met het vormen van ondernemersgroepen om met hen een agenda van projecten en activiteiten op te stellen. Deze moeten leiden tot de eerste pilots of projecten, die in 2020 gaan starten.”